Washington'da gerçekleştirilen 3 günlük NATO liderler zirvesinin ardından bir basın toplantısı düzenleyen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suriye ile yeniden diyalog kurulmasına dair çağrısını tekrarladı, "kırgınlığı aşalım" dedi.
Erdoğan soru üzerine Suriye ile diyalog konusunda şu ifadeleri kullandı:
"Özellikle Sayın Esed'e 'Ya ülkeme gel veya üçüncü bir ülkede bu görüşmeyi yapalım' çağrımı iki hafta önce yaptım. Bu konuyla ilgili olarak da Dışişleri Bakanımı görevlendirdim. O da muhataplarıyla görüşmek suretiyle inşallah bu dargınlığı, kırgınlığı aşmak suretiyle yeni bir süreci başlatalım istiyoruz."
Daha önce Irak basınında Bağdat'ın Ankara-Şam arasında arabuluculuk yapabileceğine dair haberler yer almıştı.
Geçtiğimiz günlerde CHP Genel Başkanı Özgür Özel de Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'la görüşmek için talepte bulunmuş, Özel'in Şam'a gidebileceği belirtilmişti.
Suriye'de Şam rejimine yakın El Vatan gazetesi ise Türk basınında yer alan "Özel'in Şam ziyaretinin Suriye tarafından onaylandığı" haberlerini yalanladı. Gazete, ismini vermediği bir kaynağa dayandırdığı haberinde, "Ne Türk hükümeti ne de muhalefeti ile böylesi bir iletişim var" dedi. Haberde ayrıca Suriye'nin diyalog için öne sürdüğü şartların değişmediği, bunların "toprak bütünlüğü ve egemenliğe saygı" olduğu aktarıldı.
"İsrail-NATO diyaloğunu onaylamayacağız"
Erdoğan zirve sonrası yaptığı açıklamada, İsrail'in İttifak ile ilişkilerinin Türkiye'nin vetosuna takılacağını da söyledi. Cumhurbaşkanı, "İttifakımızın temel değerlerini ayaklar altına alan İsrail yönetiminin, NATO ile ortaklık ilişkisini sürdürmesi mümkün değildir. Filistin topraklarında kapsamlı ve sürdürülebilir barış tesis edilene kadar İsrail ile NATO nezdinde işbirliği yapılması yönündeki girişimler, Türkiye tarafından onaylanmayacaktır" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin "ateşkes ilanı ve kalıcı barışın temini için garantörlük dahil her türlü inisiyatifi almaya hazır olduğu" da Erdoğan'ın vurguları arasındaydı.
"Rusya ile müzakere teslim olmak değil"
Ukrayna askerinin İttifak çatısı altında eğitilmesi ve NATO'nun ilk kez doğrudan Kiev'e silah sevkıyatlarını organize etmesinin kararlaştırıldığı toplantıların ardından Erdoğan, "NATO'nun, Ukrayna'daki savaşın tarafı haline getirilmesine asla geçit verilmemesi gerektiğine dair görüşlerimi burada açık yüreklilikle paylaştım" dedi.
Katıldığı toplantılarda Türkiye'nin, Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğinin tam olduğunun altını çizdiğini söyleyen Erdoğan, "Aynı zamanda diplomasinin dışlanmaması gerektiğini, müzakerelerin teslim olmak anlamına gelmediğini vurguladım" ifadelerini kullandı.
Zirve sonrası 32 üye ülke liderinin altına imza attığı ortak bildiride İttifak'ın Ukrayna savaşında aktif rol üstleneceği ilan edilmişti. Liderler, Ukrayna'ya silah yardımı ve askeri eğitimler konusunda koordinasyon sorumluluğunu ağırlıklı olarak NATO'nun devralması konusunda uzlaşırken "Ukrayna için NATO Güvenlik Yardımı ve Eğitimi" (NSATU) adlı yeni bir misyon kurulması da kararlaştırıldı. Ukrayna'nın NATO'ya üyelik süreci "geri çevrilemez" denilen bildiride ayrıca, İttifak'ın Kiev'e 40 milyar euro yardım taahhütü yer aldı.
Scholz ile Eurofighter ve Siemens diyaloğu
Basın toplantısı sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile yaptığı ikili görüşme de soruldu.
Erdoğan, "Almanya'nın Eurofighter savaş uçağı alımını engellediğine" dair soru üzerine, "Eurofighter konusunu aramızda görüştük. Bu konuyla ilgili olarak (Almanya Başbakanı Olaf) Scholz olumsuz bir yaklaşımda bulunmadı. Konuyla ilgili görüşmelerimizin devamı ve Savunma Bakanımın muhatabıyla orada yaptığı görüşmelerde de mümkün olduğunca olumlu istikamette bir gidişin olduğunu gördük. Gerek Almanya gerek İngiltere tarafında bu tür olumlu gelişmeler var. Hep birlikte takipçisi olacağız. İnşallah sonucu da hayırlı olur" dedi.
Alman şirketi Siemens tarafındna üretilen türbinlerin Türkiye'ye tesliminde problemler yaşandığı bilgisini veren Erdoğan, Akkuyu santraline yerleştirilecek bu makinelerin durumuna dair Scholz ile görüşmesini şöyle anlattı:
"Sayın Scholz ile yaptığımız görüşmede de özellikle Eurofighter Typhoon konusu ve bunun yanında bizim fırkateynler, korvetler, bunların makineleriyle ilgili konularda özellikle MTU, Mercedes, MAN bunlarla ilgili adımlarımızda, Almanya'dan bunların hangilerini acaba satın alabiliriz? Veyahut da şu anda gümrükte bekletilen örneğin Siemens'in bizim Çukurova'yla ilgili, oradaki şu anda biliyorsunuz en önemli adımımız Akkuyu ama Akkuyu'nun da en önemli ünitelerinden bir tanesi de Siemens ile ilgili olan münasebetlerimiz. Siemens'in bize göndermesi gereken türbinler meselesi var. Bu türbinlerde de şu anda Alman gümrüklerinde bunlar bekliyor. Bunları da kendilerine söyledik. Ve takibini yapmak suretiyle bütün bu makinelerin alımı, gerekse Siemens'in bize vermesi gereken bu türbinler meselesi, bunları da aşmak suretiyle, bir an önce bunları satın alalım istiyoruz ve bunlarla ilgili de adımlarımızı atalım istiyoruz. Buralarda bazı tıkanıklıklar var ama aşacağımıza inanıyorum. Bu konuda Sayın Şansölye ile münasebetler iyi geçti."
DW
