TBMM (AA) - Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, "Aile arabuluculuğuyla ilgili çalışmamız, istişarelerimiz devam ediyor. Yargı reformu strateji belgesinde de bunu hedef olarak koyacağız." dedi.
Genel Kurulda milletvekilleri, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin 6'ncı maddesi üzerinde söz alarak görüşlerini dile getirdi.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Türkiye'ye resmi ziyaret gerçekleştiren Azerbaycan Milli Meclis Başkanı Sahiba Gafarova ile Genel Kurul çalışmasını locadan bir süre takip etti.
Meclis Başkanvekili Bekir Bozdağ'ın "hoş geldiniz" diyerek takdim ettiği Gafarova, Başkan Kurtulmuş ile Genel Kurulu selamladı.
Saadet Partisi Antalya Milletvekili Şerafettin Kılıç, emeklilerin maaşları konusunda kendileri için atılacak adımı beklediğini söyledi. Emeklilerin çalışmak zorunda kaldığını anlatan Kılıç, "Bugün artık maaş değil de harçlığa dönüşmüş olan emekli aylıklarının emeklilerimizi sefalete mahkum ettiği açıktır. En düşük emekli aylığı asgari ücretin altına kalmayacak şekilde belirlenmelidir. Gelin emeklilerimizin hakkı olan yaşamı onlara sağlayalım. Gelin bu adımı atın biz de muhalefet olarak destek verelim." diye konuştu.
İYİ Parti Aydın Milletvekili Ömer Karakaş, emeklilerin büyük bir bölümünün açlık sınırının altında maaş aldığını ileri sürdü. Bu ay asgari ücrete ve emekli maaşlarına zam yapılacağını anımsatan Karakaş, bu maaşların açlık sınırının üzerinde olması gerektiğini aktardı. Emeklilere verilen bayram ikramiyelerinin asgari ücret seviyesinde olması gerektiğini söyleyen Karakaş, "Son bir yılda, kredi kartı borcu olan kişi sayısı 41 milyon 376 bini geçti. Kredilerini ödeyemediği için yasal takibe düşen kişi sayısı, 1 milyon 503 bin. Kredi kartı borcu olan kişi sayısı ise 37,3 milyona ulaştı." dedi.
Kamudaki tasarruf tedbirlerini eleştiren Karakaş, bu kapsamda çıkarılan yasaların uygulanmadığını savundu.
Yurt dışına gönderilen Aydın incirinin geri döndüğünü söyleyen Karakaş, Tarım ve Orman Bakanlığının üreticiyi bilinçlendirmediği için suçlu olduğunu anlattı.
- "Bu tezat duruma bir düzen getirilmesini beklemekteyiz"
MHP Giresun Milletvekili Ertuğrul Gazi Konal, küçük işletmelerin zincir marketlerle rekabet edemediğini belirtti.
İnsan ve trafik sirkülasyonu az olan illerdeki ticari araçlarla büyükşehirlerdeki ticari araçların zorunlu trafik sigortası ve kasko bedelleri arasında çok az fiyat farkı olduğunu anlatan Konal, "Burada matematiksel ve mantıksal olarak oran-orantı hesabı ortadan kalkmaktadır. Yetkililerden bu tezat duruma bir düzen getirilmesini beklemekteyiz." ifadelerini kullandı.
Konal, bir defaya mahsus ehliyet affının getirilmesini de istedi.
DEM Parti Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, belediyelere yapılan görevlendirmelere tepki gösterdi. Van'ın tüm ilçelerinde DEM Parti'li belediye başkanlarının birinci olduğunu söyleyen Sayyiğit, son olarak Van'ın Bahçesaray ilçesinde görevlendirme yapıldığını kaydetti.
CHP Ankara Milletvekili Tekin Bingöl, kürsüye tedavülde olan madeni para ve banknotlarla çıktı.
200 liralık banknotun son dönemde çok sayıda basıldığını söyleyen Bingöl, "Şimdi zorlayarak para basmamaya çalışıyorlar ama ne mümkün? Beş yüzlük ve binliğin grafikerleri her türlü hazırlığını yapmış. Sırf, 'enflasyon bu kadar yüksek değerde' diye algı oluşmasın diye 200'lük basıyorlar. Basın, basın, basın nereye kadar? Sonuçta, 2025'te basmak zorundasınız. Sizin basacağınız bin lirayla ne alınacak biliyor musunuz? Sizin bin liranız sadece korkarım ki 1 kilo et almaya yetecek." dedi.
- "Artık her alanda daha güçlüyüz"
AK Parti Iğdır Milletvekili Cantürk Alagöz, iktidara geldikleri 2002 yılından bu zamana kadar her alanda 23 yıla sığmayacak kadar büyük yatırımlar yaptıklarını söyledi.
Türkiye'nin 23 yılda her alanda dünyada sözü geçen güçlü bir ülke haline geldiğini kaydeden Alagöz, "Dosta güven, düşmana korku saldık. Bu vesileyle, Karabağ zaferini tebrik ediyorum, can Azerbaycan'a gönül dolusu selam gönderiyorum. Artık her alanda daha güçlüyüz, güçlü, üreten, büyüyen bir ülkeyiz, oyun kuran, kural koyabilme gücüne sahip bir ülkeyiz. Unutmayalım ki 23 yıllık süreçte bu ülke hain bir darbe girişimi yaşadı. Asla tartışmayacağım bir konu var ki Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın önderliği ve aziz milletin feraseti olmasaydı bu darbeyi kimse önleyemezdi ve bu terör örgütünü kimse bitiremezdi." diye konuştu.
Alagöz, konuşmasının ardından CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır'ın söz alarak, Alagöz'e ait bir şirketin "vergi ödemediğini" iddia etmesi üzerine, "Ne şahsım ne şirketlerim bir kuruş vergi konusunda esneklik yapamaz, böyle bir şey olamaz" dedi.
Şahsı adında söz alan DEVA Partisi Ankara Milletvekili Sadullah Ergin, deprem bölgesinde DASK'ın ödemesi gereken tazminatların yarısının ödendiğini öne sürdü.
Şahsı adına söz alan TİP İstanbul Milletvekili Ahmet Şık, Gezi Parkı davası hükümlüsü Can Atalay'ın gönderdiği mesajı okudu.
- "Her bir kuruşu vatandaşlarımız için harcanacak olan bir bütçe"
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, milletvekillerinin sorularını cevapladı. Tunç, 2025 yılı bütçesinde, "vatandaşlar için herhangi bir harcama kalemi bulunmadığı" eleştirilerine cevap verdi. Bütçenin 14,7 trilyon lira tutarında gider öngördüğünü söyleyen Tunç, şöyle konuştu:
"Her bir kuruşu geniş toplum kesimlerini ilgilendiren, her bir kuruşu vatandaşlarımız için harcanacak olan bir bütçe. 2025 yılı bütçemizde önceliğim deprem bölgesi. Deprem bölgesine 583,7 milyar lira ödenek öngörüldü ve şehirlerimizin bir an önce ayağa kaldırılmasıyla ilgili mücadelemiz devam ediyor. Yine her zaman olduğu gibi bu bütçede en fazla miktar çocuklarımıza, gençlerimize ve onların yetişmesi için eğitime ayrıldı. Üniversitelerle beraber 2025 yılı bütçesinde eğitimi ayrılan para 2 trilyon 180,7 milyar lira. Yine sağlık hizmetleri, sosyal güvenlik harcamalarıyla beraber 2 trilyon 435 milyar lira. Yine sosyal destekler çok önem verdiğimiz bir konu, sosyal devletin gereği olarak, 2025 yılı bütçemizde, sosyal yardım desteklerine ayıran miktar 650,9 milyar lira. Tarıma ayırılan bütçe, 705,6 milyar lira kaynak ayrıldı tarıma. Tarıma destek programları, tarım sektörünün yatırım ödenekleri, tarım sektörü vergi harcamaları kapsamında yine destekler, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal kitle ihracat destekleri olmak üzere toplam 705,6 milyar lira tarıma ayrıldı."
Bütçeden çok önemli ödenek kalemlerinin toplum kesimleri için ayrıldığına işaret eden Tunç, 2023 yılı ocak ayından geçerli olmak üzere kamu görevlilerinin 3600 ek göstergeden yararlandığını anlattı.
Tunç, "14,7 trilyon lira vatandaşlarımız için ayrılan, her bir kuruşu onlar için harcanacak olan bir bütçe söz konusu." ifadesini kullandı.
- "280 bine yakın kişi adliyeye gitmeden uyuşmazlıklarını sona erdirmiş oldular"
İlamsız icra yolu hariç kira davalarını arabuluculuk kapsamına aldıklarını kaydeden Tunç, şu ifadeleri kullandı:
"295 bin 925 başvurunun 118 bin 201'i anlaşma ile sonuçlandı. Dolayısıyla neredeyse yarıya yakını anlaşmayla sonuçlandı. Ortaklığın giderilmesi davalarında, 102 bin 168 başvurunun 15 bin 862'si anlaşmayla, kat mülkiyeti uyuşmazlıklarında, 13 bin 756 başvurunun 3 bin 640'ı anlaşmayla, komşuluk hukukundan doğan uyuşmazlıklardan 1827 uyuşmazlık anlaşmayla. Tarımsal üretim sözleşmelerinden kaynaklı da 139'u anlaşmayla sonuçlandı. Toplamda, 1 Eylül 2023'te zorunlu arabuluculuk kapsamına alınan uyuşmazlıklar bakımından 139 bin 669 uyuşmazlık anlaşmayla sonuçlandı. Bu demektir ki 280 bine yakın kişi adliyeye gitmeden barışarak, tokalaşarak, dostane bir şekilde uyuşmazlıklarını sona erdirmiş oldular. Aile arabuluculuğuyla ilgili çalışmamız, istişarelerimiz devam ediyor. Yargı reformu strateji belgesinde de bunu hedef olarak koyacağız."
Tunç, kamuda çalışan avukatların sorunlarıyla ilgili olarak da çalışmalarını sürdürdüklerini anlattı.
Bir milletvekilinin hapishanelerdeki hastaların durumunu gündeme getirmesi üzerine, Tunç, "Adli tıp raporlarıyla bunlar değerlendiriliyor ve infaz ertelemeleri bu kapsamda yapılıyor." dedi.
Tunç, bir milletvekilinin Türkiye'deki hapishaneler ile Suriye hapishanelerini karşılaştırması üzerine, "Türkiye'nin cezaevinde kesinlikle o görüntüler olamaz. Türkiye Cumhuriyeti Devleti özellikle işkenceye sıfır tolerans kapsamı içerisinde, cezaevinde de işkenceye kesinlikle müsaade etmeyen bir devlettir. O nedenle Şam'daki o cezaeviyle Türkiye'deki cezaevlerini karşılaştırmak doğru değil." ifadelerini kullandı.
Konuşmaların ardından yapılan oylamada, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin 6'ncı maddesi kabul edildi.
