BBC 100 Kadın 2023: Listede kimler var?

Bu kadınlar arasında insan hakları avukatı Amal Clooney, sinema yıldızı America Ferrera, feminist Gloria Steinem, eski ABD First Lady'si Michelle Obama, güzellik şirketi sahibi Huda Kattan ve Ballon d'Or ödüllü futbolcu Aitana Bonmatí ve yapay zeka (AI) uzmanı Timnit Gebru gibi isimler yer alıyor.

Aşırı sıcaklar, orman yangınları, sel ve diğer doğal afetlerin manşetlerden düşmediği bir yılda, iklim değişikliğiyle mücadele ve etkilerine uyum sağlamak için harekete geçen kadınlar listede öne çıkıyor.

BBC'nin 100 Kadın listesinde, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı COP28 öncesinde 28 İklim Öncüsüne yer veriliyor.

Listedeki isimler belli bir sıra izlemiyor

Andreza Delgado, Brezilya

Küratör ve kültür yöneticisi

Sao Paulo'nun kenar mahallelerinde yaşayan yoksul insanlara bir çizgi roman kongresine katılma deneyimini yaşatmak isteyen Andreza Delgado, PerifaCon'un kurulmasına yardımcı oldu.

Ücretsiz etkinlik, genellikle kültür tüketicileri ya da üreticileri olarak göz ardı edilen Brezilya'nın kenar mahallelerindeki çizgi roman yazarlarına, sanatçılarına ve diğer katılımcılara odaklanıyor.

Çizgi romanlar, video oyunları, konserler ve diğer "geek kültürü" özellikleriyle PerifaCon' etkinliğinin üçüncüsü 2023 yılında, 15 binden fazla kişinin katılımıyla gerçekleşti.

YouTuber ve podcaster olarak platformlarını kullanan Delgado, özellikle siyah sanatçıların çalışmalarına odaklanarak Brezilya'da kültüre erişimin demokratikleştirilmesi konusunda sesini yükseltiyor.

Antinisca Cenci, İtalya

Sirk cambazı

Antinisca Cenci 30'lu yaşlarında biniciliğe başladığında, 10 yıl sonra at sırtında jimnastik yapan bir ekiple turneye çıkacağını tahmin etmemişti.

İtalya'nın kuzeyindeki La Fenice'de yaşayan Cenci'nin hayatı hiç de kolay olmamış. Doğumda yaşadığı komplikasyonlardan sonra annesine Cenci'nin 'ilk soğuklardan sağ çıkamayabileceği' söylenmiş.

Cenci, İtalya Aileler ve Engelliler Ulusal Derneği'nin yerel şubesi ve La Fenice binicilik takımı tarafından başlatılan bir programa katıldı.

Şimdi de dünya şampiyonu binici Anna Cavallaro ve antrenör Nelson Vidoni ile antrenman yapıyor.

Esi Buobasa, Gana

Balıkçı

Gana'nın deniz kıyısındaki köylerinden Fuvemeli Esi Buobasa, iklim değişikliğinin etkilerini ilk elden yaşamış.

Kocası ve beş çocuğuyla birlikte, deniz seviyesi yükselip, topraklarını yaşanmaz hale getirince göç etmek zorunda kaldı.

Köyünde balıkçılık yapan Buobasa ve arkadaşları, kıyı erozyonu nedeniyle geçim kaynakları tehdit altında olan balıkçı kadınlara yardım etmeyi amaçlayan bir dernek kurdu.

Şu anda yaklaşık 100 üyesi bulunan dernek, balıkçı kadınları etkileyen sorunları haftalık toplantılarında tartışıyor ve ihtiyaç sahibi aileleri desteklemek için maddi katkıda bulunuyor.

Gelgit nedeniyle sular her yükseldiğinde umutsuzluğa kapılıyoruz. Ölüm bizim için ve gelecek nesil için gerçek bir tehlike.

Esi Buobasa

Natalia Idrisova, Tacikistan

Yeşil enerji danışmanı

Tacikistan'ın ücra bölgelerinde yaşayan kadınlar genellikle elektrik ve odun gibi enerji kaynaklarına erişme sorunu yaşıyor. Çevre merkezli yardım projeleri koordinatörü Natalia İdrisova bu enerji krizine pratik çevresel çözümler geliştime ve kadınları doğal kaynaklar ve enerji tasarrufu sağlayan teknolojiler ve materyaller konusunda eğitmeyi amaçlıyor.

Eğitim çalışmalarının yanı sıra İdrisova'nın grubu, kadınlara enerji tasarrufu sağlayan ekipman, güneş enerjisiyle işleyen mutfak ve düdüklü tencere gibi araçlar sunuyor ve kadınlara zaman tasarrufu ve iklim dostu yöntemlerle evde cinsiyet eşitliğini destekleyen çalışmalar yapıyor.

İdrisova şimdi de iklim değişikliğinin engelliler üzerindeki etkileri ve bu insanların sesinin duyurulması için eğitim çalışmaları yapıyor.

Dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan aşırı hava ve iklim olayları, insanın doğadan ayrılamaz olduğuna dair son uyarıları yapıyor. Doğayı sonuna kadar sömürüp bunun ciddi sonuçları olmamasını bekleyemeyiz.

Natalia Idrisova

Afroze-Numa, Pakistan

Çoban

Vahanlı son kadın çobanlardan biri olan Afroze-Numa, neredeyse 30 yıldır keçi, yak ve koyunlarla iç içe yaşıyor.

Bu işi annesinden ve büyükannelerinden öğrenen Afroze-Numa, Pakistan'ın Şimşal Vadisi'nde artık yok olmak üzere olan asırlık bir geleneği sürdürüyor.

Bu çoban kadınlar her yıl sürülerini 4800 metre yükseklikteki otlaklara götürüyor ve burada hem hayvanları otlatıyorlar hem de takas için süt ürünleri hazırlıyorlar.

Bundan elde ettikleri gelir köye refah getirmiş ve çocuklarına eğitim olanağı sağlamış. Afroze-Numa vadide ayakkabısı olan ilk kadın olduğunu hâlâ gülümseyerek hatırlıyor.

Paramida, Almanya

DJ / müzik yapımcısı

Geçtiğimiz yıl İran'da protestolar patlak vermeden çok önce DJ Paramida, İranlı kadınlara yönelik kültürel kısıtlamalara meydan okuyordu.

Şu anda Berlin'de yaşayan Paramida, müzik ve dansa olan tutkusunu gençlik yıllarında Frankfurt ve Tahran arasında gidip gelirken keşfetti.

Dans müziği tarihinden ilham alan plak şirketi Love On The Rocks, günümüzde coşkulu ve aykırı dans kültürünü teşvik ediyor.

Berlin'deki gece kulübü Berghain'ın Panorama Barı'nın sürekli DJ'lerinden biri olarak, dünya çapında aranan bir DJ ve başarılı bir müzik yapımcısı haline geldi. Bu alanı, erkek egemen müzik ve gece hayatı sektöründeki toplumsal cinsiyet normlarına meydan okumak için kullanıyor.

Carolina Díaz Pimentel, Peru

Gazeteci

Carolina Díaz Pimentel, 20'li yaşlarının sonunda otizm teşhisi konulduğunda, nöroçeşitli olduğunu artık bildiği gerçeğini kutlamak için kendine bir pasta yaptı.

Şimdi 30'lu yaşlarında ve "gururlu bir otizmli" olan Díaz Pimentel, nöroçeşitlilik ve ruh sağlığı konularında uzmanlaşmış bir gazeteci olarak çalışıyor.

Díaz ayrıca psikososyal engelleri olan kişilerin sıklıkla karşılaştığı damgalanmayı sona erdirmek için mücadele ediyor. Nöroçeşitlilik konusunda farkındalık yaratan çeşitli projelerin veya kâr amacı gütmeyen kuruluşlar kurdu. Bunlar Mas Que Bipolar (Bipolar'dan Daha Fazlası), Peru Nöroçeşitlilik Koalisyonu ve Proyecto Atípico (Atipik Proje).

Diaz ayrıca Pulitzer ve Rosalynn Carter'den burs alıyor.

Sophia Kianni, ABD

Öğrenci ve sosyal girişimci

Sosyal girişimci Sophia Kianni, İran'daki yakınlarıyla konuştuktan sonra, iklim değişikliği hakkındaki güvenilir Farsça bilgilerin nispeten az olduğunu fark etti ve metinleri Farsça'ya çevirmeye başladı.

Bu kısa sürede daha geniş bir projeye dönüştü ve Climate Cardinals'ı kurdu. Kar amacı gütmeyen, gençlerin liderliğindeki bu uluslararası grup, İngilizce bilmeyenler için iklim bilgilerini her dile çevirmeyi ve daha erişilebilir hale getirmeyi amaçlıyor.

Şu anda 80 ülkede 10.000 gönüllü öğrenci bu gruba katkıda bulunuyor. Bir milyon kelimelik iklim metnini 100'den fazla dile çevirdiler.

Kianni, iklim değişikliğiyle ilgili bilgilerin küresel olarak aktarılmasının önündeki dil engellerini yıkmaya yardımcı olmayı hedefliyor.

Genç aktivistler küresel iklim eylem ağları kurdu ve besledi, milyonları protesto için harekete geçirdi, fosil yakıta karşı binlerce imza kampanyası yürüttü ve iklim girişimlerini finanse etmek için milyonlarca dolar topladı. Dünyanın karşı karşıya olduğu zorluklar, yaş veya deneyim ayrımı yapamayacağımız kadar büyük.

Sophia Kianni

Vee Kativhu, Zimbabve / İngiltere

YouTube içerik üreticisi

Vee (Varaidzo) Kativhu'nun , McDonald's'ta yarı zamanlı bir işle çalışırken, Oxford ve Harvard üniversitelerinden mezun olmaya kadar varan akademik yolculuğu dünyanın dört bir yanındaki binlerce kişiye ilham kaynağı oldu.

Üniversitedeyken, sosyo-ekonomik olarak alt sınıftan gelen bir öğrenci olarak deneyimlerini paylaşmak için bir YouTube kanalı açtı ve kendisi gibi olan diğer öğrencilere ders çalışma ipuçları ve kaynakları sağladı.

Kativhu daha sonra dünyanın dört bir yanında destek alamayan veya yeterince temsil edilmeyen öğrenciler için yüksek öğrenimi daha erişilebilir hale getirmeyi amaçladığı bir platform olan Empowered by Vee'yi kurdu.

Gençler için pratik bir yardım kitabı da yazdı ve şu anda Eğitim Liderliği alanında doktora yapıyor.

Amal Clooney, İngiltere/Lübnan

İnsan hakları avukatı

Amal Clooney, 20 yıldır haksızlığa uğrayanları savunan ödüllü bir insan hakları avukatı.

Ermenistan ve Ukrayna'da insanlığa karşı işlenen suçlar; Malawi ve Kenya'da da kadınlara yönelik cinsel şiddetle ilgili önemli davaları savundu.

Son dönemde bir IŞİD üyesinin ve Darfur'daki bir savaş ağasının mağdur ettiklerini savundu. Baskıcı rejimlerin hedef aldığı gazetecilerin ve diğer siyasi mahkumların özgürlüklerinin güvence altına alınmasına yardımcı oldu.

Columbia Hukuk Fakültesi'nde doçent olan ve 40'tan fazla ülkede insan hakları ihlalleri mağdurlarına ücretsiz hukuki destek sağlayan Clooney, kendi adını taşıyan Adalet Vakfı'nın (Clooney Foundation for Justice) kurucuları arasında.

Susanne Etti, Avustralya

Sürdürülebilir turizm uzmanı

Seyahat ve turizm sektöründeki az sayıdaki iklim bilimciden biri olan Susanne Etti, sektörü daha sürdürülebilir bir geleceğe doğru yönlendirme konusunda tutkulu.

Macera seyahati şirketi Intrepid Travel'da küresel çevresel etki yöneticisi olarak yaptığı çalışmalar sayesinde şirket, doğrulanmış, bilimsel temellere dayanan karbon azaltma hedeflerine sahip ilk tur operatörü oldu.

Etti, karbonsuzlaşmak isteyen seyahat şirketleri için açık kaynaklı bir rehberin yazarı ve iklim acil durumu ilan eden 400 seyahat kuruluşu, şirket ve profesyonelden oluşan gönüllü topluluk Tourism Declares'in önemli bir üyesi.

Günümüzde çevresel etkilerini azaltmak için iddialı hedefler belirleyerek, yenilenebilir enerjiye yatırım yaparak ve uzun vadeli emisyon azaltma hedefleri taahhüt ederek iklim hareketinin önemini kabul eden daha fazla şirket görüyoruz.

Susanne Etti

Maryam Al-Khawaja, Bahreyn / Danimarka

İnsan hakları savunucusu

Danimarkalı-Bahreynli insan hakları savunucusu Maryam Al-Khawaja, Bahreyn ve Körfez bölgesinde siyasi reform için önde gelen bir ses.

Çalışmaları insan hakları ihlallerine ışık tutmayı amaçlıyor ve özellikle #FreeAlKhawaja kampanyası aracılığıyla babası Abdulhadi Al-Khawaja'nın serbest bırakılmasını savunuyor. Babası 2011 yılında Bahreyn'deki demokrasi yanlısı protestolara katıldıktan sonra ömür boyu hapis cezasına çarptırılan önde gelen bir aktivist.

Al-Khawaja, Civicus ve Uluslararası İnsan Hakları Servisi de dahil olmak üzere çeşitli kurullarda görev yaptı ve genç feminist örgüt FRIDA ve İnsan Hakları için Hekimler'de yer aldı.

Ulanda Mtamba, Malavi

Çocuk evliliğine karşı kampanya örgütleyicisi

Ulanda Mtamba, Malavi'deki Lilongwe bölgesinde kadınların eğitimine çok az destek veren, birçok kız çocuğunun 18 yaşından önce evlenmek üzere okulu bırakmaya zorlandığı bir toplumda büyüdü.

Mtamba, toplumdaki statükoya meydan okuyarak üniversitede okumakla kalmadı, yüksek lisans da yaptı.

Kız çocuklarını erken yaşta evlilikten koruyan mevcut yasaların uygulanmasını, erken yaşta gebelikle ilişkili riskleri ele alacak eğitime daha fazla yatırım yapılmasını savunuyor.

Şu anda Afrika kıtasındaki tüm kız çocuklarının ortaokula eşit erişimini amaçlayan bir kuruluş olan AGE Africa'nın Malavi'deki ülke direktörü olarak çalışıyor.

Timnit Gebru, ABD

Yapay zeka uzmanı

Yapay zeka bilgisayar bilimcisi Timnit Gebru, "big tech şirketlerinin etkisinden uzak, bağımsız ve toplum temelli yapay zeka araştırmaları için bir alan" diye tanımladığı Dağıtılmış Yapay Zeka Araştırma Enstitüsü'nün (DAIR) kurucusu ve yönetici direktörü.

Yüz tanıma teknolojilerindeki ırksal önyargıları eleştirdi ve siyahların yapay zekaya dahil edilmesi için çalışan, kâr amacı gütmeyen bir örgütün kurucularından oldu.

Etiyopya doğumlu bilgisayar uzmanı, Etiyopyalı öğrencilere programlama öğreten AddisCoder'ın yönetim kurulunda yer alıyor.

2020'de Google'ın etik yapay zeka ekibinin eş lideri olarak çalışırken, azınlıklara ve marjinalleştirilmiş kişi ve yerlere karşı yapısal önyargı da dahil olmak üzere yapay zeka dil modellerindeki sorunları gündeme getiren akademik bir makalenin ortak yazarıydı.

Makale, Gebru'nun şirketten ayrılmasına neden oldu. Şirket, makalenin ilgili araştırmaları göz ardı ettiğini ve Gebru'nun istifa ettiğini söyledi. Ancak Gebru, iş yerinde ayrımcılık sorunlarını gündeme getirdiği için kovulduğunu belirtti.

Dehenna Davison, İngiltere

Milletvekili

2019'da Dehenna Davison, seçim bölgesinin 1885'te kurulmasından bu yana Bishop Auckland'ın ilk Muhafazakar Partisi milletvekili oldu. 2022'de de sosyal hareketlilik ve yenilenmeye odaklanarak bakan oldu.

Eylül 2023'te kronik migren teşhisi hakkında açıkça konuşarak bakanlık görevinden istifa etti.

Davison 13 yaşındayken babası tek bir yumrukla öldürüldü. Bu olay siyasete atılmasına vesile oldu. Tek yumruk saldırılarına ilişkin parlamentoda bir çalışma grubu kurdu ve One Punch UK ile birlikte adalet ve ceza reformu için kampanyalar yürütmeye devam ediyor.

Ayrıca kronik migren için tedavi yollarını iyileştirmeye ve invaziv lobüler kanser için daha fazla araştırma fonuna yönelik kampanyalar yürütmeye odaklanıyor.

Sarah Ott, ABD

Öğretmen

11 Eylül 2001 saldırıları sırasında ABD'nin Florida eyaletinde gençliğe yeni adım atmakta olan orta okul öğretmeni Sarah Ott, o dönem yanlış bilgiye açık bir halde olduğunu söylüyor.

Fen bilgisi alanında eğitimli olmasına rağmen, bir süre iklim değişikliğine dair şüphe duymuş.

Bu konuda hatalı olduğunu kabul etmesi, gerçeği arama yolunda ilk adım olmuş. Bu yolda kaydettiği ilerleme, Ulusal Bilim Eğitimi Merkezi'nin iklim değişikliği elçisi olmasını sağladı.

Şimdi Georgia eyaletinde, iklim değişikliğiyle ilgili olguları fizik bilimleri alanında öğrencilerine aktarıyor ve yaşadığı toplumda çevre sorunlarına farkındalık yaratmak için çalışıyor.

İklim değişikliği herkesin harekete geçmesini gerektiren bir durum, her şeyi bir başımıza yapamayız. Aktivizm bahçe gibidir, mevsimleri vardır, dinlenmesi de gerekir. Yaşadığınız mevsime uygun davranın.

Sarah Ott

Marijeta Mojasevic, Karadağ

Engelli hakları savunucusu

Lisede iki kez felç geçirdikten sonra Marijeta Mojasevic'in hayatı tamamen değişti.

Bugüne kadar fiziksel ve psikolojik etkiler yaşayan Mojasevic, şimdi bir gençlik danışmanı ve engelli hakları savunucusu olarak çalışıyor.

Sesini nörolojik rahatsızlıkları olan insanlara yönelik tutum ve davranışlara meydan okumak için kullanıyor.

Ön yargılara meydan okumak için kendi deneyimlerinden yararlandığı 'Engellilikle Yaşam' adlı atölye çalışmaları tasarladı.

Nörolojik rahatsızlıkları küresel bir halk sağlığı önceliği haline getirmeyi amaçlayan bir girişim olan OneNeurology'nin de elçisi.

Neha Menkani, Pakistan

Ebe

Geçen yıl Pakistan'ı sel felaketi vurduğunda, ebe Neha Mankani etkilenen bölgelere gitti.

Mama Baby Fund adlı yardım kurumu aracılığıyla Mankani ve ekibi selden etkilenen 15.000'den fazla aileye temel doğum malzemeleri ve ebelik bakımı sağladı.

İmkanları kısıtlı ortamlara, acil durumda müdahaleye ve iklimden etkilenen topluluklara odaklanıyor

Mama Baby Fund, kıyı toplumlarında yaşayan hamile kadınları acil tedavi için yakındaki hastanelere ve kliniklere taşıyacak bir tekne ambulansı hizmete sokmak için yeterli parayı toplamış durumda.

İklim kaynaklı felaketlerle karşı karşıya kalan topluluklarda ebelerin çalışmaları hayati. Bizler, kötü ortamlarda bile hem kadınlara hamilelik ve doğum sonrası bakımı sunan ilk müdahale ekipleri hem de iklim aktivistleriyiz.

Neha Menkani

Hosai Ahmadzai, Afganistan

Televizyon sunucusu

Taliban Ağustos 2021'de Afganistan'da yönetimi ele geçirdiğinde, Hosai Ahmadzai ülkede yayın yapmaya devam eden çok az sayıdaki kadın haber sunucusundan biriydi.

Güvenlik endişelerine ve medyada kadınlara karşı toplumsal dirence rağmen Shamshad TV'deki çalışmalarına devam ediyor.

O zamandan beri çok sayıda Taliban yetkilisiyle röportaj yaptı, ancak onlara ne sorabileceği konusunda kısıtlandı ve davranışlarını sorgulayamadı.

Ahmadzai daha önce hukuk ve siyaset bilimi alanında çalıştı ve yedi yıldır medyada çalışıyor. Taliban tarafından ciddi şekilde kısıtlanan kız çocuklarının eğitimi konusuna odaklanıyor.

Alice Oseman, İngiltere

Senaryo yazarı

Ödüllü bir yazar, illüstratör ve senarist olan Alice Oseman, genç yetişkinler için çok satan bir grafik roman olan Heartstopper'ın yaratıcısı. LGBTQ+ ergenlik hikayesi olan grafik roman aynı zamanda Netflix için Emmy ödüllü bir televizyon uyarlamasına dönüştürüldü.

Oseman, dizinin bütün bölümlerinin yazarıydı ve oyuncu seçiminden müziğe kadar her aşamada yer aldı.

Radio Silence, Loveless ve henüz 19 yaşındayken yayınlanan Solitaire de dahil olmak üzere genç yetişkinler için birçok roman daha yazdı.

Kitapları YA Kitap Ödülü, Inky Ödülleri, Carnegie Madalyası ve Goodreads Choice Ödülleri de dahil olmak üzere bir dizi ödül kazandı, kısa listeye alındı veya aday gösterildi.

America Ferrera, ABD

Oyuncu

Eğlence dünyasının hemen tanınan yüzlerinden biri olan ödüllü oyuncu, yönetmen ve yapımcı America Ferrera, son dönemde rekor kıran Barbie filmi, Real Women Have Curves ve popüler dizi Çirkin Betty de dahil olmak üzere çeşitli önemli rolleriyle tanınıyor.

Çirkin Betty ile başrol oyuncusu kategorisinde Emmy kazanan en genç ve ilk Latin Amerikalı kişi oldu. Uzun süredir aktivist olan Ferrera, kadın hakları ve ekranda temsil konusunda üretken bir konuşmacı.

Honduraslı bir göçmen ailenin kızı olan Ferrera, kâr amacı gütmeyen Poderistas adlı kuruluşu aracılığıyla ABD'deki Latin Amerikalıların yaşamlarını iyileştirmek için kampanyalar yürütüyor.

Nataša Kandić, Sırbistan

Avukat ve insan hakları savunucusu

1990'ların başında eski Yugoslavya'da savaş başladığından beri Nataša Kandić tecavüz, işkence, cinayet ve zorla kaybetme gibi savaşın vahşetlerini belgeledi.

Belgrad'daki Savaş Suçları Mahkemesi önünde farklı etnik kökenlerden kurbanların ailelerini savundu ve Sırp lider Slobodan Miloseviç hükümetinin Kosova politikasına karşı raporlar hazırlayan bir grupta yer aldı.

Kandić, savaş suçlarına ilişkin tarafsız soruşturmalarıyla sık sık övgü toplayan İnsani Hukuk Merkezi'nin kurucusu.

Kandić tahminen 130.000 kişinin öldüğü Balkan savaşlarıyla ilgili gerçekleri ortaya çıkarmayı amaçlayan RECOM Uzlaşma Ağı'nın kurulmasına da yardımcı oldu.

Claudia Goldin, ABD

Nobel Ödüllü Ekonomist

Amerikalı ekonomi tarihçisi ve çalışma ekonomisti Claudia Goldin, kadın istihdamı ve cinsiyetler arası ücret farkının nedenleri üzerine yaptığı çalışmalarla bu yılki Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldü.

Goldin bu ödülü alan üçüncü, ödülü erkek meslektaşlarıyla paylaşmayan ilk kadın oldu.

Harvard Üniversitesi'nde Henry Lee Ekonomi Profesörü olan Goldin, gelir eşitsizliği, eğitim ve göç gibi konularda araştırmalar yapıyor.

Başlıca etkili makaleleri, kadınların kariyer ve aile arayışlarının tarihini ve doğum kontrol hapının kadınların kariyer ve evlilik kararları üzerindeki etkisini inceliyor.

Rukshana Kapali, Nepal

Barınma hakları savunucusu

Nepal'in yerli Newa halkının bir üyesi olan transseksüel insan hakları aktivisti Rukshana Kapali, büyürken kimliğiyle ilgili bilgi eksikliğiyle mücadele etti.

Cinsiyet ve cinselliğin çeşitliliği konusunda kendi kendini eğitme yoluna girdi. Ergenlik çağında cinsiyet kimliğini açıkladı ve sosyal medyada LGBTQ+ haklarıyla ilgili konularda sesini duyurdu.

Şu anda üçüncü sınıf hukuk öğrencisi ve Nepal'deki LGBTQ+ bireyler için yasal ve anayasal hakların ilerletilmesinde aktif olarak yer alıyor.

Kapali, Newa toplumu içinde eskiden beri ötekileştirilmiş bir sınıf olan Jugi'den geliyor ve Jugi halkının geleneksel evlerinden zorla tahliye edilmesine karşı mücadele ediyor.

Bernadette Smith, Kanada

Kayıp yakınları hak savunucusu

Bernadette Smith, 2008 yılında kız kardeşinin kaybolmasının ardından yılmadan yanıt aradı.

Kanada genelinde kayıp ve öldürülmüş yerli kadın ve kız çocuklarının ailelerinin önde gelen savunucularından biri oldu ve eylemleri koordine etmek ve sorulara cevap bulmak için bir koalisyon kurdu.

Ayrıca Kanada'nın Winnipeg kentinin Kızıl Nehri'nde kayıp kişilere ait ceset ya da delil arayan Drag the Red adlı girişimin kurucuları arasında yer aldı.

Smith kısa bir süre önce üçüncü dönem için Manitoba eyaletinin Meclisi'ne seçildi ve eyalette kabinesine bakan olarak atanan iki yerli kadından ilki olarak tarihe geçti. Şu anda konut, bağımlılıklar ve evsizlik bakanı olarak görev yapıyor.

Arati Kumar-Rao, Hindistan

Fotoğrafçı

Güney Asya'da çalışan fotoğrafçı, yazar ve National Geographic Kaşifi Arati Kumar-Rao, iklim değişikliği nedeniyle değişen manzarayı belgeliyor.

Yeraltı sularının hızla tükenmesi, habitat tahribatı ve sanayi için arazi istimlakının biyolojik çeşitliliği nasıl tahrip ettiğini, ortak arazileri nasıl küçülttüğünü, milyonları nasıl yerinden ettiğini ve türleri nasıl yok olmaya doğru ittiğini anlatıyor.

Kumar-Rao, 10 yılı aşkın bir süredir Hindistan'ı karış karış dolaşıyor ve çarpıcı haberleriyle çevresel yıkımın geçim kaynaklarını ve biyolojik çeşitliliği nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor.

Marginlands: India's Landscapes on the Brink adlı kitabı, Hindistan'ın en zorlu ortamlarında yaşayanların deneyimlerini özetliyor.

İklim krizinin temelinde toprak, su ve hava ile olan temel bağımızın acınası bir şekilde kaybolması yatıyor. Bu bağlantıyı geri kazanmamız şart.

Arati Kumar-Rao

Licia Fertz, İtalya

Model ve influencer

93 yaşında olup da Instagram'da 235 binden fazla takipçisi olduğunu söyleyebilecek çok fazla insan yok ama İtalya'nın en yaşlı vücut pozitifliği fenomeni için bu sadece bir başlangıç.

Licia Fertz, İkinci Dünya Savaşını, 28 yaşındaki kızının ve kocasının ölümünü yaşamış.

Ancak torunu onu neşelendirmek için bir Instagram profili açtığında, renkli kıyafetleri ve ışıltılı gülümsemesi onu anında bir sosyal medya yıldızı haline getirdi.

Bir otobiyografi yazdı ve 89 yaşındayken Rolling Stone dergisinin kapağı için çıplak modellik yaptı.

Yaşlılara karşı ayrımcılık, feminizm ve LGBTQ+ aktivisti. Beden pozitifliğini teşvik etmek ve yaşlanan bedenleri ve yaşlıları nasıl algıladığımızı yeniden şekillendirmek için mücadele ediyor.

Alicia Cahuiya, Ekvador

Yerli halkların hak savunucusu

Ekvador'un Amazon yağmur ormanlarını koruma mücadelesinin önde isimlerinden olan Alicia Cahuiya bu yıl büyük bir zafer kazandı.

Ağustos ayında yapılan tarihi bir referandumda Ekvador, Yasuní Ulusal Parkı'ndaki tüm yeni petrol kuyularının durdurulması yönünde oy kullandı. Bu karar, devlet petrol şirketinin gezegendeki en yüksek biyolojik çeşitliliğe sahip ve temasa geçilmemiş yerli nüfusların bulunduğu bölgelerden birinde faaliyetlerini sona erdirmesi anlamına gelecek.

Yasuní'de doğan ve Waorani (NAWE) halkının liderlerinden biri olan Cahuiya, on yılı aşkın bir süredir referandum için kampanya yürütüyordu.

Halen Ekvador Yerli Halklar Konfederasyonu'nda kadın bölümünün başkanlığını yapıyor.

İklim değişikliği ekinlerimizi yok eden sellere neden oldu ve bizim için her şeyi değiştirdi. Güneş çok sıcak olduğunda ve kuraklık yaşandığında, yiyeceklerimizin büyük bir kısmı kayboluyor, bu da bize büyük bir üzüntü veriyor, çünkü mahsuller için harcanan tüm emekler boşa gidiyor.

Alicia Cahuiya

Michelle Obama, ABD

Avukat, yazar ve hak savunucusu

ABD'nin eski First Lady'si Michelle Obama, kız çocuklarının eğitimi için çalışma yürüten küresel örgütleri destekleyen Girls Opportunity Alliance'ı (Kız Çocukları İçin Fırsat İttifakı) kurdu.

Girls Opportunity Alliance, Obama'nın First Lady olarak başlattığı Let Girls Learn adlı girişimin devamı. Let Girls Learn (Kız Çocukları Okusun) dünyanın dört bir yanındaki ergenlik çağında kız çocuklarının kaliteli eğitime erişmelerine yardımcı olmak için çok yönlü bir yaklaşım benimsiyordu.

First Lady olarak üç büyük girişimi daha destekledi: Anne ve babaların daha sağlıklı çocuklar yetiştirmelerine yardımcı olmayı amaçlayan Let's Move! (Harekete Geçelim!), ABD silahlı kuvvetler personelini, savaş gazilerini ve ailelerini destekleyen Joining Forces (Güç Birliği) ; ve bugün hâlâ üzerinde çalıştığı Reach Higher (Daha Yükseğe Erişin), gençleri yüksek öğrenim görmeye teşvik ediyor.

Kera Sherwood-O'Regan, Yeni Zelanda

Yerli ve engelli hakları savunucusu

Kāi Tahu yerlisi ve engelli bir iklim uzmanı olan Kera Sherwood-O'Regan, Yeni Zelanda'nın Güney Adası'ndaki Te Waipounamu'da yaşıyor.

İklim adaleti ve sosyal değişim konularında uzmanlaşmış bir sosyal etki kuruluşu olan Activate'in kurucularından.

Çalışmaları, yakın zamana kadar ana akımdaki iklim tartışmalarında göz ardı edilen Māori yerlilerinin toprağa ve atalarına dair yaklaşımlarına dayanıyor.

Sherwood-O'Regan, iklim değişikliğinin kendi toplulukları üzerindeki etkilerini vurgulamak için bakanlar, yetkililer ve sivil toplumla ilişkiler kurarken, iklim müzakerelerinde yerli halkların ve engellilerin haklarının daha fazla tanınmasını savunuyor.

Çıkarcı modeli reddediyoruz, alan açıyoruz, topluluklarla birlikte liderlik ediyoruz ve bu işe yarıyor. Sanırım artık pek çok insan yerli halkların egemenliğinin iklim krizine çözüm olduğunu kabul ediyor.

Kera Sherwood-O'Regan

Shairbu Sagynbaeva, Kırgızistan

Hayat İçin adlı dikiş mağazasının kurucusu

Dördüncü evre kanser nedeniyle üç yıl boyunca yoğun bir tedavi gören ve ilaçlarının masraflarını ödemekte zorlanan Shairbu Sagynbaeva'nın hastalığı artık gerileme aşamasında.

İyileşme sürecindeki diğer dört kanser hastasıyla birlikte, ülkelerinin süs eşyalarını kullanarak çanta yapıp sattıkları ve tüm kârlarını kanser tedavisini desteklemek için bağışladıkları For Life (Hayat İçin) dikiş mağazasını kurdu.

Şimdiye kadar, tıbbi masraflarını karşılamak için mali desteğe ihtiyacı olan 34 kadın için 33 bin dolardan fazla para topladılar.

Sagynbaeva ayrıca tedavi merkezinden uzakta yaşayan hastaların desteklenmesine ihtiyaç olduğunu fark ederek, kalabilecekleri kâr amacı gütmeyen bir pansiyonun kurulmasına yardımcı oldu.

Jess Pepper, İngiltere

Climate Café (İklim Kafe) kurucusu

Climate Café, insanların bir şeyler içmek, sohbet etmek ve iklim değişikliği konusunda harekete geçmek için bir araya geldiği, yerel halkın idaresindeki bir alan. İlki 2015 yılında Jess Pepper tarafından İskoçya'nın Perthshire bölgesindeki Birnam köyünde kuruldu.

Şimdi diğer toplulukları da küresel bir ağ şeklinde birbirine bağlı kendi alanlarını kurmaları için destekliyor.

Katılımcılar bunların iklim kriziyle ilgili korku ve endişelerini paylaşabilecekleri güvenli alanlar olduğunu söylüyor.

İklim alanında bir dizi liderlik rolü üstlenen Pepper, İskoçya Kraliyet Coğrafya Derneği'nin onursal üyesi ve Kraliyet Sanat Derneği üyesi.

İklim eylemi ve olumlu değişim, genellikle kadınlar ve çocuklar tarafından yönetilen topluluklarda gerçekleşiyor. Bağlantıların değişim için nasıl ilham ve bilgi sağladığını, dayanıklılığı inşa ederken daha fazla değişim için fırsat ve siyasi alan yarattığını görmek bana umut veriyor.

Jess Pepper

Wanjira Mathai, Kenya

Çevre danışmanı

Afrika kıtasının ilham kaynağı lideri Wanjira Mathai 20 yılı aşkın bir süredir sosyal ve çevresel değişim için mücadele veriyor.

Kenya'da yerli kadınları ağaç dikme yoluyla güçlendiren Yeşil Kuşak Hareketi'ni, annesi Wangari Maathai kurdu ve 2004'te Nobel Barış Ödülü aldı.

Mathai, Dünya Kaynakları Enstitüsü'nde Afrika ve Küresel Ortaklıklar direktörü ve annesinin adına kurulan Wangari Maathai Vakfı'nın başkanı.

Bezos Earth Fund, Clean Cooking Alliance ve Avrupa İklim Vakfı'nın Afrika danışmanlığını da yapıyor.

Eylem "yerel"dir. Ağaçlarla ilgili girişimciler ve restorasyon, yenilenebilir enerji ve dönüştürülebilir ürünlere dayalı ekonomi gibi alanlarda yerel inisiyatifleri desteklemek gerekir. Tabandan gelen bu tür çabalar neyin mümkün olduğunu gösteriyor ve bana umut veriyor.

Wanjira Mathai

Lala Pasquinelli, Arjantin

Sanatçı - Ressam

Women Who Were Not On a (Magazine) Cover (Dergi Kapağında Yer Almayan Kadınlar), sanatçı Lala Pasquinelli'nin güzellik kalıplarını ve kadınların medya ve popüler kültürdeki temsilini sorgulamak amacıyla 2015 yılında kurduğu bir proje.

Proje, kadınları yaşlanma ve diyet gibi konular da dahil olmak üzere bedenleri etrafındaki anlatıyı yeniden değerlendirmeye davet eden viral kampanyalar üretiyor. Son eylem çağrıları #HermanaSoltaLaPanza (Kız kardeşim, karnını içine çekmekten vazgeç), farklı bedenlerdeki insanların gerçek hikayelerini öne çıkardı.

Bir avukat, şair, lezbiyen ve feminist aktivist olan Pasquinelli, "sınıf ayrımı yapan, cinsiyetçi ve ırkçı" diye nitelediği, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini daha da körüklediğini söylediği homojen kadınsı güzellik ideallerini yıkmaya çalışıyor.

Justina Miles, ABD

İşitme engelli sanatçı

Dünyanın en çok izlenen spor etkinliklerinden biri olan Super Bowl LVII'de Şubat ayında Justina Miles tarih yazdı.

İşitme engelli sanatçı, Rihanna'nın şarkı sözlerini işaret diline çevirerek dikkatleri üzerine çekti ve viral oldu.

Böylece Super Bowl'un prestijli devre arası gösterisinde Amerikan İşaret Dili (ASL) ile performans sergileyen ilk işitme engelli kadın oldu. Daha önce siyahların ulusal marşı olarak bilinen Lift Every Voice and Sing'i işaret diline çevirmesi de etkinlikte bir ilkti.

Miles, dünyaya işitme engelli insanların daha özgün temsilini göstermek ve daha fazla işitme engelli hemşire yetiştirmek için kendi yerini açmak istiyor.

Rina Gonoi, Japonya

Eski subay

2011'deki ölümcül deprem ve tsunaminin ardından tahliye çalışmalarında 11 yaşındaki Rina Gonoi'ye kadın askerler yardım etti. Gonoi daha sonra Japonya Öz Savunma Kuvvetleri'nde görev almayı hayal etti.

Subay oldu ama "her gün" cinsel tacize maruz kaldığı için çocukluk hayalleri yıkıldı.

Gonoi 2022 yılında ordudan ayrıldı ve cinsel istismar vakaları için hesap verme zorunluluğu çağrısında bulunan bir kamu kampanyası başlattı. Bu, cinsel istismar yaşamış kişilerin deneyimleri hakkında konuşmaları halinde şiddetli bir tepkiyle karşılaştıkları, erkek egemen bir toplumda oldukça zor.

Gonoi'in davası orduyu bir iç soruşturma yürütmeye zorladı, bu da 100'den fazla taciz şikayetine yol açtı. Savunma bakanlığı daha sonra Gonoi'den özür diledi.

Chila Kumari Burman, İngiltere

Sanatçı

Baskı, çizim, resim, enstalasyon ve film gibi bir dizi sanat dalında çalışan Chila Kumari Burman, eserlerini temsil, cinsiyet ve kültürel kimlik gibi konuları tartışmak için kullanıyor.

Sanatçı bu yıl, 1879'dan beri İngiltere'de düzenlenen bir ışık festivali olan Blackpool Illuminations'da eserleriyle yer aldı. Lollies in Love With Light adlı eser, ailesinin işlettiği dondurma işinden esinlenen, merkezinde bir dondurma arabası bulunan renkli bir enstalasyon.

Burman, 2020'de Tate Britain'ın cephesini Hint mitolojisine, popüler kültüre ve kadınların gücüne göndermelerle süsleyen Remembering a Brave New World adlı enstalasyonu yapmıştı.

Burman'a geçen yıl Kraliyet onur nişanlarından biri olan MBE ödülü verildi.

Susan Chomba, Kenya

Bilim insanı

Şu anda Dünya Kaynakları Enstitüsü'nde yönetici olan Susan Chomba, Kenya'nın Kirinyaga ilçesinde çocukluğunda yaşadığı yoksulluk deneyiminin kendisini başkalarının yaşamlarını iyileştirmeye yardımcı olma konusunda motive ettiğini söylüyor.

Öncelikli olarak ormanların korunması, doğanın restore edilmesi ve Afrika'nın gıda sistemlerinin dönüştürülmesi ile ilgileniyor.

Chomba, Kongo Havzası'nın tropikal ormanlarında, kurak Batı Afrika'nın Sahel bölgesinde ve Doğu Afrika'da topraklarından en iyi şekilde yararlanmalarına yardımcı olmak için küçük çiftçilerle, özellikle de kadınlarla ve gençlerle çalışıyor.

Şiddetlenen iklim değişikliği karşısında daha dirençli topluluklar oluşturmak için uzmanlığını hükümetler ve araştırmacılarla paylaşıyor.

En çok dünya liderlerinin, özellikle de gidişatı değiştirebilecek ekonomik güce sahip olan ancak para, güç ve siyaset tarafından engellenen büyük emisyon yayıcılarının eylemsizliğinden etkileniyorum. Bu duygularla başa çıkabilmek için kendimi sahadaki eylemlere gömüyor, Afrika'da doğanın korunması ve restorasyonu, gıda sistemlerimizin dönüştürülmesi ve politikaların değiştirilmesi konularında kadınlar ve gençlerle birlikte çalışıyorum.

Susan Chomba

Olena Rozvadovska, Ukrayna

Çocuk hakları savunucusu

Ukraynalı çocukların savaş travmasını atlatmalarına yardımcı olmak Olena Rozvadovska'nın misyonu. Psikolojik destek sağlayan Çocukların Sesi adlı kuruluşun kurucu ortağı.

Kuruluş, Rusya destekli ayrılıkçılar Ukrayna'ya karşı savaşmaya başladığında Rozvadovska'nın Donbas yakınında gönüllü olarak çalışmasından dört yıl sonra, 2019 yılında yerel bir girişim olarak başladı.

Vakfın şu anda 14 merkezde çalışan 100'den fazla psikoloğu ve ücretsiz bir yardım hattı var. Bugüne kadar on binlerce çocuk ve ebeveyne yardım etti.

Rozvadovska, Oscar adayı Kıymıklardan Yapılmış Bir Ev belgeselinde yer aldı ve ekibiyle birlikte Çocukların Sesinden Savaş adlı bir kitap yayımladı.

Sumini, Endonezya

Orman Koruma Müdürü

Endonezya'nın muhafazakar Açe eyaletinde kadınların lider pozisyonlarında olması alışılmadık bir durum.

Sumini köyündeki sellerin en önemli nedenlerinden birinin iklim değişikliğine de katkıda bulunan ormansızlaşma olduğunu fark ettiğinde harekete geçmeye ve kadınlarla birlikte çalışmaya karar verdi.

Kurduğu grup, Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan 251 hektarlık ormanlık bir alanı Damaran Baru köyü halkının 35 yıl boyunca yönetmesi için izin aldı.

Şimdi, Sumatra kaplanlarını, pangolinleri ve diğer risk altındaki yaban hayatını tehdit eden yasa dışı ağaç kesimini ve avcıları caydırmak için bir Köy Orman Yönetim Birimine (LPHK) liderlik ediyor.

Ormansızlaşmanın ve yaban hayatı kaçakçılığının arttığı bugünlerde, iklim kriziyle toplu olarak nasıl mücadele edeceğimiz söz konusu olduğunda ormanlar giderek daha fazla dikkat çekmelidir. Ormanı koruyun, yaşamı koruyun.

Sumini

Harmanpreet Kaur, Hindistan

Kriket oyuncusu

Harmanpreet Kaur, bu yıl Wisden'in Yılın Kriket Oyuncusu seçtiği beş oyuncudan biri olan ilk Hintli kadın oldu.

Hindistan kadın milli kriket takımının kaptanı olan Kaur, hem yurtiçinde hem de yurtdışında sayı atmakla tanınıyor. Geçen yıl takımını İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları'nda gümüş madalyaya taşıdı.

Yerel krikette ise Mumbai Indians'ı Mart ayında Kadınlar Premier Ligi'nde şampiyonluğa taşıdı.

Kariyerinin en önemli olaylarından biri 2017 yılında Avustralya'ya karşı oynanan Kadınlar Dünya Kupası yarı final maçında Hindistan adına 115 topa 171 sayı atarak takımının finale yükselmesine yardımcı olmasıydı.

Qiyun Woo, Singapur

Hikayeci

Çevreci ve içerik yaratıcısı Qiyun Woo, iklim değişikliği konusunda fikirlerini paylaşmak için sosyal medyayı kullanıyor.

Çevrimiçi platformu The Weird and the Wild, iklim hakkındaki bilimsel içerikleri daha erişilebilir ve anlaşılır hale getirmeyi amaçlıyor. Platform, toplulukları iklim değişikliğine karşı harekete geçmeleri için savunmaya, eğitmeye ve temas kurmaya yönelik içeriklere odaklanıyor.

Karmaşık iklim başlıklarını daha anlaşılır bölümlere ayırmayı amaçlayan Climate Cheesecake adlı Güney Doğu Asya'ya odaklanan bir çevre podcastını sunanlardan biri.

Kendisi aynı zamanda National Geographic Genç Kaşifi.

İklim krizi karmaşık, bunaltıcı ve korkutucu. Meseleye korku yerine, merakla yaklaşabiliriz. Böylece, hem kalbimizi dünyayı önemseyecek kadar yumuşak tutabilir hem de araçlarımızı işe yaramayan yöntemlerden kurtulup, işe yarayanları geliştirecek şekilde güçlendirebiliriz.

Qiyun Woo

Sagarika Sriram, Birleşik Arap Emirlikleri

Eğitimci ve iklim danışmanı

Sagarika Sriram iklim eğitiminin okullarda zorunlu hale getirilmesi için mücadele eden bir genç.

Kod yazma becerisiyle dünyanın dört bir yanındaki çocukların eğitilmesine yardımcı olmak ve bu çocukların kendi toplumlarındaki sürdürülebilirlik projelerini desteklemek için tasarladığı Kids4abetterworld adlı çevrimiçi platformu kurdu.

Bunu çevrimiçi ve çevrimdışı çevre atölyeleriyle destekleyerek çocuklara iklim değişikliği üzerinde nasıl olumlu bir etkide bulunabileceklerini öğretiyor.

Sriram, Dubai'de üniversite eğitiminin yanı sıra BM Çocuk Hakları Komitesi'nin çocuk danışma ekibinde yer alıyor ve burada çevre haklarını savunuyor.

Her çocuğun sürdürülebilir bir şekilde yaşaması ve dünyamızda görmemiz gereken sistem değişikliklerinin itici gücü olmaları için eğitilmesi adına artık kaygılanma değil, harekete geçme zamanı.

Sagarika Sriram

Canan Dağdeviren, Türkiye

Bilim insanı ve mucit

ABD'deki Massachusetts Institute of Technology'de (MIT) doçent olan Canan Dağdeviren kısa bir süre önce meme kanserinin ultrasonla erken teşhisi için giyilebilir 'elektronik sütyen' icat etti.

Düzenli kanser taraması yaptırmasına rağmen 49 yaşında geç evre meme kanseri teşhisi konan ve altı ay sonra hayatını kaybeden teyzesinden esinlendi.

Dağdeviren, teyzesinin başucunda, sütyen içine yerleştirilebilecek ve yüksek meme kanseri riski taşıyan bireylerin daha sık taranmasını sağlayacak bir teşhis cihazının kaba şemasını çizdi. Bu teknoloji potansiyel olarak milyonlarca hayat kurtarabilir.

Louise Mabulo, Filipinler

Çiftçi ve girişimci

2016 yılında Filipinler'in Camarines Sur bölgesini kasıp kavuran Nock-Ten Tayfunu tarım arazilerinin yüzde 80'ini yok etti.

Louise Mabulo, tayfun sonrasında The Cacao Project'i kurarak bu yıkıma meydan okudu. Kuruluş, sürdürülebilir tarımsal ormancılık yoluyla yerel gıda sistemlerinde devrim yaratmayı hedefliyor.

Mabulo, çiftçileri güçlendiriyor, yıkıcı gıda sistemlerini ortadan kaldırıyor ve kontrolü tekrar toprağı işleyenlere vererek kırsal kesimin öncülüğünde bir yeşil ekonomiyi savunuyor.

Uluslararası iklim politikalarına danışmanlık yapıyor ve kırsal kesimin hikayelerini ve bilgilerini duyurmayı hedefliyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı'ndan 'Genç yeryüzü şampiyonu' ödülü aldı.

Dünyanın dört bir yanındaki hareketlerin tıpkı benim gibi insanlar tarafından inşa edildiğini ve toplulukları birbirine bağlayan, gıdamızın sürdürülebilir ve erişilebilir olduğu, ekonomilerimizin döngüsel olduğu ve adil, eşitlikçi ilkeler tarafından yönlendirildiği yeşil alanlara sahip bir geleceği koruduğunu bilmek bana umut veriyor.

Louise Mabulo

Anna Huttunen, Finlandiya

Karbon etkisi tespiti için teknoloji geliştiren uzman

Anna Huttunen, Finlandiya'nın Lahti kentinde yaşıyor. 2021'in Avrupa Yeşil Başkenti olan bu kentte daha yeşil, daha temiz ve daha etkili sürdürülebilir ulaşım için çalışıyor.

Geliştirdiği kişisel karbon ticareti uygulaması bir ilk ve kent halkının bisiklet ve toplu taşıma gibi çevre dostu ulaşım araçları kullanmaları halinde kredi kazanmalarını sağlıyor.

Avrupa kentlerinin 2030 yılı iklim hedeflerine ulaşması için NetZeroCities örgütüne danışmanlık yapıyor.

Bisiklet sürmeyi teşvik eden ve bunun geleceğin kent ulaşım aracı olacağını öngören Huttunen, sürdürülebilir ulaşım konusunda heyecan yaratmaya çalışıyor.

Belediyeler, vatandaşları için sürdürülebilir bir yaşam yaratmaya çalışan muhteşem insanlarla dolu. Herkes üzerine düşeni yapmalı ve dönüşümün bir parçası olmalı.

Anna Huttunen

Basima Abdulrahman, Irak

Yeşil konut girişimcisi

2014 yılında kendisini 'İslam Devleti' diye adlandıran örgüt, Irak'ın büyük bir bölümünü ele geçirdiğinde Basima Abdulrahman ABD'de üniversiteydi.

Çatışmalar sonucunda Irak'ın pek çok kenti yerle bir oldu, ancak Abdulrahman yapı mühendisliği alanındaki yüksek lisansının ardından ülkesine döndüğünde yardım etmenin bir yolunu buldu.

Irak'ın yeşil yapılara adanmış ilk girişimi olan KESK'i kurdu. Daha yeşil yapılar inşa etmenin, en yeni enerji verimli teknolojileri ve malzemeleri Irak'ın geleneksel inşaat yöntemleriyle birleştirmek anlamına geldiğini keşfetti.

Günümüz inşaat yöntemlerinin gelecek nesilleri tehlikeye atmamasını sağlamak konusunda kararlı.

İklim krizi konusunda sık sık endişeleniyorum. Risklerini azaltmak için çözümün bir parçası olmadan insanların nasıl huzurlu olabildiğini düşünmeden edemiyorum.

Basima Abdulrahman

Dayeon Lee, Güney Kore

Kpop4Planet kurucusu

Dayeon Lee, Kpop4Planet aracılığıyla dünyanın dört bir yanındaki K-pop hayranlarını iklim kriziyle yüzleşmeye çağırıyor.

Kampanya grubu, 2021'de kuruluşundan bu yana Güney Kore'nin en büyük eğlence şirketleri ve yayın servislerinde etkili konumlardaki isimlerden iklim konusunda harekete geçmelerini ve yenilenebilir enerjiye geçmelerini istedi.

Grup, fiziksel albüm atıklarının çevresel etkilerini vurgulayarak K-pop'un sembol isimlerinin dijital albümlere yönelmesini sağladı.

Dayeon Lee şimdi müziğin ötesine geçerek, genellikle K-pop ünlülerini kamusal yüzleri olarak kullanan lüks moda markalarının iklim taahhütlerini sorguluyor.

Sosyal adalet için mücadele ederken, değişim yaratana kadar asla pes etmeyiz. Bunu defalarca kanıtladık ve iklim krizine karşı mücadele ederek kanıtlamaya devam edeceğiz.

Dayeon Lee

Matcha Phorn-in, Tayland

Yerliler ve LGBTQ+ hakları savunucusu

Tayland'ın Myanmar sınırında, hem iklim değişikliğinin hem de çatışmaların etkilerini yaşamış bir bölgede yaşayan Matcha Phorn-in, azınlık hakları üzerine çalışıyor.

Binlerce vatansız ve topraksız yerli kadını, kız çocuğunu ve LGBTQ+ topluluğunun genç üyelerini eğitmeyi ve güçlendirmeyi amaçlayan bir kuruluş olan Sangsan Anakot Yawachon Kalkınma Projesi'ni kurdu.

Matcha Phorn-in, etnik azınlık/yerli ve lezbiyen bir feminist olarak bölgedeki toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti durdurma hareketinde öncü bir role sahip ve aynı zamanda yerinden edilmiş ve haklarından mahrum bırakılmış insanlar için toprak hakları ve iklim adaletini savunuyor.

Yerli topluluklar, LGBTQIA+ bireyler, kadınlar ve kız çocuklarının anlamlı katılımı ve sesleri olmadan sürdürülebilir iklim çözümleri olamaz.

Matcha Phorn-in

Zandile Ndhlovu, Güney Afrika

Serbest dalış eğitmeni

Güney Afrika'nın ilk siyah kadın serbest dalış eğitmeni Zandile Ndhlovu, farklı kesimler için okyanusa erişimi mümkün kılmak istiyor.

Toplumun farklı kesimlerinin okyanusu eğlence, profesyonel ve spor amaçlı kullanmalarına yardımcı olmak için gençleri ve yerel toplulukları okyanusla tanıştıran The Black Mermaid Foundation'ı (Siyah Deniz Kızı Vakfı) kurdu.

Ndhlovu okyanus kaşifi, hikayeci ve film yapımcısı. Becerilerini, okyanus kirliliği ve yükselen deniz seviyeleri hakkında bilgi edinen ve çevrelerinin korunmasına katkıda bulunan yeni bir nesil yetiştirmeyi amaçlayan Okyanus Muhafızları'na yardımcı olmakta kullanıyor.

Toplumda değişim yaratmak için yükselen genç seslerin sayısı, iklim krizini düşündüğümde bana umut veriyor.

Zandile Ndhlovu

Aitana Bonmatí, İspanya

Futbolcu

Katalonya doğumlu orta saha oyuncusu Aitana Bonmatí bu yıl kulübü Barcelona ile hem İspanya liginde hem de Şampiyonlar Ligi'nde şampiyon oldu.

Ancak küresel bir yıldız haline gelmesi Dünya Kupası sırasında oldu. İspanya'nın zaferinin önemli parçası olan Bonmatí üç gol attı ve turnuvanın oyuncusu seçildi. Henüz 25 yaşındayken prestijli Ballon d'Or ödülünü kazandı ve UEFA tarafından yılın oyuncusu seçildi.

Sahada ve saha dışında kendisini ifade etmekten çekinmeyen Bonmatí, futbolda kadınlar için eşitlik için mücadele ediyor.

Ülkesinin Dünya Kupası zaferi, İspanya futbol federasyonu başkanı Luis Rubiales'in futbolcu Jenni Hermoso'yu dudaklarından öpmesiyle gölgelenirken Bonmatí, UEFA konuşmasını takım arkadaşına ve benzer zorluklarla karşılaşan diğer kadınlara destek vermek için kullandı.

Jetsunma Tenzin Palmo, Hindistan

Budist rahibe

1940'larda İngiltere'de doğan Jetsunma Tenzin Palmo, ergenlik çağındayken Budizmi benimsedi.

20 yaşındayken Hindistan'a seyahat etti ve ilk Batılı Tibet Budist rahibelerinden biri oldu.

Tenzin Palmo, kadın budistlerin statüsünü yükseltmek için Hindistan'ın Himachal Pradesh bölgesinde 120'den fazla rahibeye ev sahipliği yapan Dongyu Gatsal Ling manastırını kurdu.

En çok Himalayalar'da ücra bir mağarada 12 yıl yaşaması ve bunun üç yılını sıkı bir meditasyon inzivasında geçirmesiyle tanınıyor. Kendisine 2008 yılında Saygıdeğer Üstat anlamına gelen Jetsunma unvanı verildi.

Isabel Farías Meyer, Şili

Erken menopoz farkındalık aktivisti

İsabel Farías Meyer düzensiz adet döngülerinin şüpheli bir durumun belirtisi olduğunu hiç düşünmemişti, ancak 18 yaşından hemen önce kendisine erken menopoz ya da erken yumurtalık yetmezliği teşhisi kondu. Bu durum yumurtalıklar düzgün çalışmayı bıraktığında ortaya çıkıyor ve 40 yaşın altındaki kadınların tahminen yüzde 1'ini etkiliyor.

Kadınlar menopoz dönemindekine benzer semptomları çok erken yaşlarda yaşıyor. Farías, osteoporozun da yanı sıra bu teşhisin hayatını nasıl etkilediği konusunda açık yüreklilikle konuşuyor.

30 yaşındaki gazeteci, bilgi paylaşmak, yanlış bilgilerle mücadele etmek ve bu teşhisle yaşayan insanlar için güvenli alanlar yaratmak amacıyla Latin Amerika'da erken menopoz için ilk bölgesel ağı başlattı.

Huda Kattan, ABD

Kozmetik şirketi sahibi

ABD'de Iraklı bir göçmenin çocuğu olarak dünyaya gelen Huda Kattan, Oklahoma'da büyüdü ve hayatı boyunca tutkusu olan güzelliğin yolunda gitmek için, geleneksel kurumsal kariyerden uzak durdu.

Los Angeles'ta prestijli bir makyaj eğitim okuluna kaydolduktan sonra, Ortadoğu'daki birçok kraliyet ailesi de dahil olmak üzere, ünlülerden oluşan bir müşteri kitlesi oluşturdu.

50 milyondan fazla takipçiyle Instagram'da en çok izlenen güzellik markası haline geldi.

Kattan, kozmetik markası Huda Beauty'yi 2013'te bir takma kirpik serisini piyasaya sürerek kurdu. Bugün, milyar dolar değerindeki markası, 140'tan fazla güzellik ürününü kapsıyor ve dünya çapında 1500'den fazla mağazada satılıyor.

Khine Hnin Wai, Myanmar

Oyuncu

Yaklaşık 25 yıl önce Myanmar'da oyuncu olarak çalışmaya başlayan Khine Hnin Wai, San Ye filmindeki başrolüyle tanındı ve Myanmar sinemasının en başarılı aktrislerinden biri oldu.

Ancak şimdi daha çok hayırseverlik faaliyetleriyle tanınıyor. 2014 yılında, yetim ve terk edilmiş çocuklara bakmak da dahil olmak üzere çeşitli amaçları destekleyen bir hayır kurumu olan Khine Hnin Wai Vakfı'nı kurdu.

Çalışmaları sayesinde şu anda ebeveynlerinin çeşitli nedenlerle bakamadığı yaklaşık 100 çocuğa bakıyor.

Hnin Wai aynı zamanda çocuk kaçakçılığının önlenmesi için bir elçi olarak da görev yapıyor.

Xu Zaozao, Çin

Yumurta dondurma hak savunucusu

2018 yılında Pekin'deki bir devlet hastanesinde yumurtalarını dondurmak istedi. Ancak bekar bir kadın olan Xu Zaozao'ya bu işlemin Çin'de sadece evli çiftler için geçerli olduğu söylendi.

Xu Zaozao, Çin'de evli olmayan kadınların yumurtalarını dondurma haklarına ilişkin ilk yasal mücadelede hastaneyi mahkemeye verdi.

Aralık 2019'da başlayan yasal mücadele, ülkedeki düşük doğum oranına ilişkin endişeler nedeniyle manşetlere taşındı.

Nihai karar henüz verilmedi ancak Xu'nun davası hukuk, tıp ve etik alanlarındaki akademisyenler tarafından incelendi. Xu, bugün bekâr kadınların üreme hakları ve bedensel özerkliklerinin önde gelen savunucularından biri olmaya devam ediyor.

Summia Tora, Afganistan

Mülteci hakları savunucusu

Dosti Network, Taliban'ın 2021'de Afganistan'da yönetimi ele geçirmesinin ardından hem Afganistan'da yaşayan insanlara hem de mülteci olarak başka ülkelerde yaşayanlara önemli kaynaklar ve bilgiler sağlayan bir kuruluş.

Kendisi de bir Afgan mülteci olan ve Dosti Network'ü kuran Summia Tora, yerinden edilmiş insanların karşılaştığı zorlukları anlıyor.

Çalışmaları, mültecilerin yeniden yerleştirilmesine ve çatışmalardan etkilenen öğrencilerin eğitime erişimine odaklanıyor.

Eğitimin dönüştürücü gücünün farkında olan Tora, BM ve Dünya Bankası, Malala Fonu ve Schmidt Futures gibi kuruluşlarla birlikte çalışıyor. Bu ortaklıklar aracılığıyla, özellikle mültecilere ve acil durum anlarında kadın ve kız çocuklarına odaklanarak eğitime erişimi savunuyor.

Camila Pirelli, Paraguay

Olimpiyat sporcusu

Uzmanlık alanı heptatlon olmasına rağmen Camila Pirelli'nin Tokyo Olimpiyatlarına katılmasını sağlayan, engelli 100 metre yarışması oldu.

Guarani Panteri lakabıyla tanınan sporcu, birçok ulusal atletizm rekorunun yanı sıra spor eğitmenliği ve İngilizce öğretmenliği de yapıyor.

Pirelli, Paraguay'ın küçük bir kasabasında, çevreye duyarlı bir ailede büyüdü ve iklim değişikliğinin etkilerini yakından gördü.

Pirelli artık bir EcoAthlete Şampiyonu, yani sporcu kimliğini insanları iklim değişikliği hakkında konuşmaya ve karbon emisyonlarını azaltmak için harekete geçmeye teşvik etmek için kullanıyor.

Vahşi hayvanlar görmenin normal, günlük bir olay olduğu bir kasabada büyüdüm. Bu hayvanların şimdi iklim değişikliği nedeniyle acı çektiğini bilmek beni endişelendiriyor ve yardım etmek istememi sağlıyor.

Camila Pirelli

Izabela Dłużyk, Polonya

Ses kayıtçısı

Izabela Dłużyk, Avrupa'nın en eski ve en iyi korunmuş ormanlarından biri olan Polonya'daki Białoweiza'nın olağanüstü seslerini kaydetmek için yola çıkıyor.

Alanda ses kayıtçılığı, sadece erkeklerin egemen olduğu bir meslekte genç bir kadın olduğu için değil, aynı zamanda doğduğundan beri görme engelli olduğu için sıra dışı.

Dłużyk, 12 yaşındayken ailesi bir ses kayıt cihazı verdikten sonra kuş seslerine karşı özel bir duyarlılık geliştirdi ve sadece sesleri kullanarak türleri tanımlayabiliyor.

Doğa seslerinin sunduğu "tüm iyilik, güzellik ve sakinliği", "aramızdaki algı farklılıklarına rağmen" paylaşmanın bir ayrıcalık olduğuna inanıyor.

Marcela Fernández, Kolombiya

Gezi rehberi

Yerel topluluklar için önemli bir tatlı su kaynağı olan buzullar Kolombiya'da hızla yok oluyor.

Cumbres Blancas (Beyaz Doruklar) adlı STK'nın kurucusu Marcela Fernández ve ekibi, bir zamanlar var olan 14 buzuldan sadece 6'sının kaldığını ve bunların da risk altında olduğunu vurgulayarak bu konuda farkındalık yaratıyor.

Fernández, bilimsel keşif gezileri ve dağcılar, fotoğrafçılar, bilim insanları ve sanatçılardan oluşan bir ekip kurarak değişimleri izliyor ve buzul kaybını önlemek için yaratıcı yollar geliştiriyor.

"Pazabordo" (Barış İçin) projesi kapsamında da Kolombiya'da 50 yıldır süren silahlı iç çatışma sırasında şiddetten etkilenen bölgelere seyahat ediyor.

Buzullar bana kederle, yoklukla başa çıkmayı öğretti. Onların kaybı giderilemez bir hasar, ancak yine de katkıda bulunabilir ve bir iz bırakabiliriz.

Marcela Fernández

Anne Grall, Fransa

Komedyen

Yeşil Aklama Komedi Kulübü (Greenwashing Comedy Club), çevre sorunlarının yanı sıra feminizm, yoksulluk, engellilik ve LGBTQ+ haklarını ele alan bir stand-up kolektifi.

Stand-up komedyeni Anne Grall tarafından kurulan kolektif, espriler aracılığıyla insanların zihinlerine değişim tohumları ekmenin ve hatta alışkanlıklarını etkilemenin mümkün olduğuna inanıyor.

Kısa ve öz kavramların ve kısa mesajların hakim olduğu, eğlence odaklı bir toplumda Grall, genellikle abartı ve esprilere dayanan mizahın, iklim değişikliğiyle ilgili fikirleri paylaşmak için iyi bir araç olabileceğine inanıyor.

Greenwashing Komedi Kulübü'nün başarısı oldukça sevindirici çünkü günümüzde pek çok insanın iklim değişikliği konusunda endişe duyduğunu, bir araya gelmek, gülmek ve gösteriden mücadeleye devam etmeye hazır hissederek ayrılmak istediğini gösteriyor!

Anne Grall

Shamsa Araweelo, Somali / İngiltere

Kadın sünnetine' karşı hak savunucusu

Kadın sünnetini' (FGM) sona erdirme kararlılığıyla hareket eden Shamsa Araweelo, videoları aracılığıyla eğitim veriyor ve farkındalık yaratıyor.

Somali'de doğan ancak şu anda İngiltere'de yaşayan Araweelo, altı yaşındayken, kadının cinsel organlarının tıbbi olmayan nedenlerle kısmen veya tamamen kesildiği bir prosedür olan kadın sünnetine maruz kaldı.

TikTok'ta 70 milyondan fazla izlenen videolarıyla Araweelo, kimsenin bilgisiz kalmamasını sağlamak istiyor.

Şu anda ülke dışında mahsur kalan ve sözde namus şiddeti yaşayan İngiliz vatandaşlarına yardım ediyor. Ayrıca Londra Metropolitan Emniyet Teşkilatına kadın sünneti konusunda tavsiyelerde bulunuyor ve hayır kurumu Garden of Peace'in (Barış Bahçesi) kurucusu.

Anamaría Font Villarroel, Venezuela

Parçacık fizikçisi

Parçacık fiziği üzerine çalışan Prof. Anamaría Font Villarroel, doğadaki tüm parçacıkları ve temel kuvvetleri küçük, titreşen enerji iplikçikleri olarak modelleyerek açıklamaya çalışan süper sicim teorisine odaklanıyor.

Font'un araştırmaları, kara deliklerin ve büyük patlamadan sonraki ilk anların tanımlanmasıyla da ilgili olan, maddenin yapısı ve kuantum yerçekimi alanında da teorinin sonuçlarının anlaşılmasını derinleştiriyor.

Font daha önce Venezuela'da Fundación Polar ödülünü aldı ve bu yıl UNESCO Bilimde Kadınlar ödülüne layık görüldü.

Gladys Kalema-Zikusoka, Uganda

Veteriner

Ödüllü bir Ugandalı veteriner ve çevreci olan Gladys Kalema-Zikusoka, iklim değişikliği nedeniyle yaşam alanları daralan ve nesli tükenmekte olan dağ gorillerini kurtarmak için çalışıyor.

İnsanların, gorillerin ve diğer vahşi yaşamın bir arada yaşamasını sağlayarak biyolojik çeşitliliğin korunmasını teşvik eden ve aynı zamanda sağlıklarını ve yaşam alanlarını iyileştiren bir sivil toplum kuruluşu olan Kamu Sağlığı Yoluyla Koruma'nın (Conservation Through Public Health) kurucusu ve CEO'su.

Otuz yılda dağ gorillerinin sayısının 300'den yaklaşık 500'e çıkmasına yardımcı oldu. Böylece goriller 'kritik tehlikede' kategorisinden 'tehlikede' kategorisine alındı.

Kalema-Zikusoka, 2021 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı'ndan 'Yeryüzü şampiyonu' ödülü aldı.

İklim krizi konusunda bana umut veren şey, acilen ele alınması gerektiğinin kabul edilmesi. Bu krizi hafifletmek ve krize uyum sağlamak için yenilikçi yöntemler bulunuyor.

Gladys Kalema-Zikusoka

Jannatul Ferdous, Bangladeş

Yanık kurbanları hak savunucusu

Vücudunun yüzde 60'ının yandığı bir kazadan sağ kurtulan Jannatul Ferdous, film yapımcısı, yazar ve engelli hakları savunucusu.

Yanıklardan kurtulan kadınların hakları için mücadele eden bir insan hakları kuruluşu olan Voice & Views'un kurucusu.

Arkadaşları ve ailesi tarafından Ivy olarak tanınan Ferdous, beş kısa film çekti ve üç roman yayımladı. Hikaye anlatımını engelli bireyler konusunda farkındalık yaratmak için kullanıyor.

Ferdous'un akademik başarıları arasında İngiliz Edebiyatı alanında yüksek lisans ve Kalkınma Çalışmaları alanında lisans dereceleri bulunuyor.

Leanne Cullen-Unsworth, İngiltere

Deniz bilimcisi

Deniz çayırları karbon depolama ve balıklar için yaşam ortamı sağlama özellikleriyle biliniyor, ancak bazı sualtı habitatları harap olmuş durumda.

Leanne Cullen-Unsworth, İngiltere'nin anlamlı ölçekteki ilk deniz çayırı canlandırma programı Project Seagrass'ın kurucularından biri ve şu anki CEO'su.

Proje, uzaktan kumandalı bir robotla tohum ekerek süreci kolaylaştırıyor ve diğer ülkelerin su altı çayırlarını canlandırmalarına yardımcı olacak bir plan oluşturabilir.

Deniz araştırmalarında 20 yılı aşkın deneyime sahip disiplinler arası bir bilim insanı olan Cullen-Unsworth, kendini bilime dayalı koruma ve restorasyona adamış.

Herkesin tek başına başaramayacağı çok şey var ama insanlar birlikte çalışıyor ve bilgilerini paylaşıyor. Kendi payıma, bu hayati habitatı yeniden canlandırabileceğimizi, koruyabileceğimizi ve gezegenimize ve toplumumuza sağladığı tüm faydalar için restore edebileceğimizi biliyorum.

Leanne Cullen-Unsworth

Daria Serenko, Rusya

Şair

Yazar ve siyasi aktivist Daria Serenko, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline karşı bir hareket olan Savaş Karşıtı Feminist Direniş'in koordinatörlerinden biri.

Son dokuz yıldır Rusya'daki toplumsal cinsiyet şiddeti hakkında yazıyor ve feminist ve savaş karşıtı düzyazılardan oluşan iki kitap yazdı.

Serenko aynı zamanda Quiet Pickett adlı sanat insiyatifinin de kurucusu. Serenko, üzerinde mesajlar yazılı pankartlar taşıyarak insanların belirli konulara ilgisini çekmeye çalışıyor.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden iki hafta önce Serenko yetkililer tarafından "aşırılıkçı" mesajlar yaymakla suçlanarak gözaltına alındı. Bundan kısa bir süre sonra Gürcistan'a göç etti ve şu anda Rus yetkililer tarafından "yabancı ajan" olarak tanımlanıyor.

Dia Mirza, Hindistan

Oyuncu

Oyuncu Dia Mirza, Hint sinemasındaki rolleriyle ödüller kazanmakla kalmadı, çok sayıda çevre ve insani yardım projesinde de yer aldı.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın iyi niyet elçisi olan Mirza, iklim değişikliği, temiz hava ve yaban hayatının korunması gibi konularda farkındalık mesajları veriyor.

Kendi deyimiyle, "durup düşünmenizi sağlayan" etkili hikayeler anlatmayı amaçlayan prodüksiyon şirketi One India Stories'in kurucusu.

Aynı zamanda çocuk hakları (Save the Children) ve hayvan hakları (IFAW) kuruluşu elçisi. Sanctuary Nature Foundation adlı çevre örgütünün yönetim kurulu üyesi.

Yasmina Benslimane, Fas

Politics4Her (Kadınlar İçin Siyaset) kurucusu

Kendini toplumsal cinsiyet eşitliğini geliştirmeye adayan Yasmina Benslimane, genç kadınların ve kız çocuklarının siyasi ve karar alma süreçlerine katılımını teşvik eden Politics4Her (Kadınlar için Politika) adlı organizasyonu kurdu.

Eylül ayında ülkesi Fas'ta yıkıcı bir deprem meydana geldiğinde, Benslimane ve kuruluşu toplumsal cinsiyete duyarlı bir yardım müdahalesi çağrısında bulundu.

Deprem felaketinin daha da kötüleştireceği, regl yoksulluğu ve zorla evlendirmeler gibi kadın ve kız çocuklarına özgü zorlukları tanımlayan bir manifesto yayımladı.

Çeşitli kar amacı gütmeyen kuruluşlarda mentor, danışman ve yönetim kurulu üyesi olarak genç kadınların liderlik becerilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor. Çalışmalarıyla Birleşmiş Milletler Barış İnşacısı Kadınlar ödülünü kazandı.

Sara Al-Saqqa, Filistin Toprakları

Genel cerrah

Gazze'nin ilk kadın cerrahı olan Dr. Sara Al-Saqqa, bölgedeki en büyük sağlık kurumu olan Şifa Hastanesi'nde çalışıyor.

Savaşın ortasında insanları tedavi etme deneyimini belgelemek için Instagram hesabını kullanıyor. İsrail, Hamas'a karşı saldırılarını sürdürürken Şifa Hastanesi ağır hasar gördü.

Al-Saqqa, hastalarını tedavisini engelleyen elektrik, yakıt, su ve gıda eksikliği hakkında paylaşımlar yapıyor. Al-Saqqa, İsrail askerlerinin Hamas'ı hedef alan bir operasyon olduğunu iddia ettiği baskınından kısa bir süre önce hastaneden ayrılmak zorunda kaldı.

Al-Saqqa Gazze İslam Üniversitesi'nde tıp ve Londra'daki Queen Mary Üniversitesi'nde cerrahi eğitimi aldı. Artık Gazze'deki tek kadın cerrah o değil, onun izinden giden başkaları da var.

Astrid Linder, İsveç

Trafik güvenliği uzmanı

Trafik kazalarında istatistikler önden çarpışma durumunda kadınların yaralanma ya da ölüm riskinin daha fazla olduğunu gösterse de, otomobiller onlarca yıldır ortalama bir erkeği temel alarak üretiliyor.

Mühendis Astrid Linder bunu değiştirmek için çalışıyor ve kadın vücudunun morfolojisini dikkate alan dünyanın ilk ortalama büyüklükteki kadın çarpışma test mankeninin üretildiği projeye liderlik ediyor.

İsveç Ulusal Yol ve Ulaşım Araştırma Enstitüsü'nde (VTI) Trafik Güvenliği öğretim görevlisi ve Chalmers Üniversitesi'nde yardımcı doçent olan Linder, biyomekanik ve trafik yaralanmalarının önlenmesi konularında uzman.

Elham Yusufyan, ABD / İran

İklim ve engellilik danışmanı

Görme engelli bir insan hakları avukatı olan Elham Yusufyan, iklim değişikliğini ele alırken, özellikle de iklim olaylarına acil müdahaleyle ilgili olarak engelli insanların dahil edilmesi için savunuculuk yapıyor.

İran'da doğup büyüyen Yusufyan, 2016 yılında ABD'ye göç etti. Bugün ise engelli insanları temsil eden ve 1.100'den fazla kuruluştan oluşan küresel bir ağ Uluslararası Engelliler İttifakı'nda önemli bir rol oynuyor.

Hedefi, iklim değişikliğinin engelli bireyler üzerindeki etkisi söz konusu olduğunda karar vericileri yükümlülükleri konusunda eğitmek. Ayrıca iklim kriziyle mücadelede engelli bireylerin gücünü savunuyor.

Engelli bireyler olarak bizler, karmaşık zorlukların üstesinden gelme ve hiçbir çözüm yokmuş gibi görünse bile çözüm bulma yeteneğimizi defalarca kanıtladık. Engelli bireyler iklim değişikliğine karşı mücadelede ön saflarda yer alabilir ve almalı.

Elham Yusufyan

Bayang, Çin

Belgeselci ve sürdürülebilirlik savunucusu

Bayang 2018'den bu yana ekolojik günce tutuyor, yerel canlı türlerini ve su kaynaklarındaki değişiklikleri, bitkileri, hava durumunu gözlemliyor.

Çin'in Çinghay eyaletinde yaşıyor. Tibet Platosu üzerinde yer alan bu bölgede iklim değişikliğinin daha yüksek sıcaklık, buzulların erimesi ve çölleşme gibi etkileri gözlemleniyor.

Bayang, Sanjiangyuan Kadın Çevreciler Ağı'nın üyesi ve yaşadığı toplumda sağlık ve sürdürülebilirlik konularını gündeme getiriyor.

Su kaynaklarını korumak ve başka insanlarda da çevre konusunda duyarlılık yaratmak amacıyla çevre dostu temizlik ve kozmetik ürünler geliştirme becerileri edindi.

Rumaitha Al Busaidi, Umman

Bilim insanı

Kadınlar ve Kızlar, İklim Çözümünün Bir Parçasısınız, Ummanlı bilim insanı Rumaitha Al Busaidi'nin 2021 yılında yaptığı TED Konuşması'nın başlığı. Bir milyondan fazla izlenme sayısına ulaşan konuşma, Rumaitha Al Busaidi'nin Arap kadınların haklarını savunmasını yansıtıyor.

Al Busaidi'nin uzmanlığı, İklim Değişikliği için Arap Gençlik Konseyi ve Umman Çevre Derneği'nde görev almasını sağladı.

Ayrıca Biden yönetimine iklime duyarlı dış yardım sağlama, Grönland hükümetine ise sürdürülebilir turizm konusunda tavsiyelerde bulundu.

Güney Kutbu'na ulaşan en genç Ummanlı kadın ve Arap kadınların iş hayatında müzakere becerilerini geliştirmelerine yardımcı olan WomeX adlı platformun kurucusu.

İklim değişikliğinin üstesinden gelmenin bir numaralı çözümü kadınları ve kız çocuklarına ses vermek. Toplumda yaratacakları etki, algıları ve eylemleri değiştirecek ve evimiz dediğimiz yeri koruyacak.

Rumaitha Al Busaidi

Renita Holmes, ABD

Konut hakkı savunucusu

Miami'nin Little Haiti (Küçük Haiti) mahallesinde yaşayan Renita Holmes, ABD'nin Florida eyaletinde iş ve emlak danışmanlığı ofisi olan OUR Homes'u kurdu.

Ötekileştirilmiş toplulukların barınma hakları için kampanya yürütüyor. Holmes, yükselen deniz seviyesi yüzünden kıyıdan uzak bölgelerde emlak fiyatlarının artması nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan yoksul kesimleri savunuyor

Engelli olan Holmes, bekar bir anne tarafından 11 çocuklu bir evde büyütüldü.

Bilime dayalı eğitimle iklim hareketeni geliştirmeyi amaçlayan Cleo Enstitüsü'nün Dirençli Kadınları Güçlendirme programının üyesi. Afrika kökenli Amerikalı ve kent yoksulu kadınlarla ilgili konularda yerel barınma kurumlarına yardımcı oluyor.

Kadınlar olarak Toprak Ana ile aramızdaki bağın farkına varmak umut verici. Dirençliyiz, güçlüyüz, şefkatliyiz; harekete geçiyor ve sahip çıkıyoruz.

Renita Holmes

Bianca Williams, İngiltere

Atlet

Avrupa ve İngiliz Milletler Topluluğu oyunlarında 4x100 metre dalında altın madalya sahibi olan Bianca Williams, 2023 Avrupa Atletizm Takımlar Şampiyonası'nda İngiltere ve Kuzey İrlanda'nın kaptanıydı.

Temmuz ayında İngiltere Atletizm Şampiyonası'nda 200 metreyi ikinci sırada tamamlayarak Budapeşte'deki Dünya Atletizm Şampiyonası için İngiltere takımındaki yerini garantiledi.

Williams ve partneri, atlet Ricardo Dos Santos, Temmuz 2020'de Londra'da polis tarafından durdurulmuş ve aranmıştı.

Williams ve Dos Santos, polisi ırçlıka suçlayarak şikayette bulundu. İki polis memuru görevlerini kötüye kullanmaktan suçlu bulundu ve görevden alındı.

Fabiola Trejo, Meksika

Sosyal psikolog

Sosyal psikolog Fabiola Trejo neredeyse 20 yıl önce akademik yolculuğuna başladığında, Meksika'da kadınların cinsel hazzını bir sosyal adalet meselesi olarak ele alan herhangi bir araştırma yoktu.

Trejo, sosyal eşitsizliği, toplumsal cinsiyete dayalı şiddeti ve cinsel hazzın politik gücünü inceleyen ve kadınlar için cinsel adaleti teşvik etmeyi amaçlayan çalışmalarıyla yolu açtı.

Bazı eşitsizliklerin kadınları cinsel açıdan daha savunmasız hale getirdiğini savunuyor. Konuşmaları, bilimsel araştırmaları ve uygulamalı atölye çalışmalarıyla insanların hazzı, orgazmı ve mastürbasyonu bu sorunların üstesinden gelecek şekilde keşfetmelerine yardımcı oluyor.

Çalışmaları, kadın sağlığı ve cinsellik konularının tabu olmaya devam ettiği Latin Amerika'da ve İspanyolca konuşan toplumlarda yankı buluyor.

Paulina Chiziane, Mozambik

Yazar

Paulina Chiziane, 1990'lardaki ilk romanı Ballad of Love in the Wind (Rüzgarda Aşk Şarkısı) ile Mozambik'te roman yayımlayan ilk kadın oldu.

Mozambik'in başkenti Maputo'nun kenar mahallelerinde büyüyen Chiziane, Portekizceyi bir Katolik okulunda öğrendi. Eduardo Mondlane Üniversitesi'nde dil eğitimi aldı ancak mezun olamadı.

Çalışmaları İngilizce, Almanca ve İspanyolca dahil olmak üzere çeşitli dillere çevrildi. The First Wife: A Tale of Polygamy (İlk Eş: Bir Çokeşlilik Hikayesi) adlı kitabıyla José Craveirinha Ödülü'nü kazandı.

Geçtiğimiz günlerde de Portekiz'in en prestijli yazarlık ödülü olarak kabul edilen Camões Ödülü'nü kazandı.

Clara Elizabeth Fragoso Ugarte, Meksika

TIR şoförü

TIR şoförü Clara Elizabeth Fragoso Ugarte, hayatının 17 yılını erkek egemenliğiyle bilinen bir sektöre adadı ve ülkenin en tehlikeli yollarında Meksika'yı boydan boya kat etti.

Durango bölgesinde doğan ve 17 yaşında evlenen Ugarte, dört çocuk annesi ve yedi torun sahibi.

Kadın kamyonculara verilen isimle bir "trailera" olarak hayatını Meksika ve ABD arasında yük taşıyarak geçiriyor.

Ayrıca, genç şoförlerin eğitimine yardımcı oluyor ve ağır yük taşımacılığında cinsiyet eşitliğini sağlamak için diğer kadınlara sektöre katılmaları konusunda ilham vermeyi amaçlıyor.

Sepideh Rashnu, İran

Yazar ve sanatçı

Sepideh Rashnu, İran'da zorunlu başörtüsü kurallarına yüksek sesle karşı çıkmasıyla tanındı.

Bir otobüste başörtüsü kullanımını zorlayan bir kadınla girdiği tartışmanın ardından gözaltına alındı

Gözaltındayken yüzünde morluklarla devlet televizyonuna çıktı ve davranışı için "özür diledi". Bu olay Temmuz 2022'de, 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin İran ahlak polisinin gözetimi altındayken ölmesinden sadece birkaç hafta önce gerçekleşti.

Bu yılın başlarında Rashnu, başörtüsüz fotoğraflarını internette paylaşmasının ardından mahkemeye çıkarıldı. Aktivizmi nedeniyle üniversiteden uzaklaştırıldığını söylüyor.

Şu anda hapisten çıktı ve zorunlu başörtüsü kurallarına karşı çıkmaya devam ediyor.

Tamar Museridze, Gürcistan

Gazeteci

Tamuna olarak da bilinen televizyoncu Tamar Museridze, 18 yaşından itibaren Gürcistan'ın kamu yayıncılığının tanınmış yüzlerinden biriydi. Ancak 31 yaşında evlatlık olduğunu öğrendiğinde hayatı büyük ölçüde değişti.

Biyolojik ailesini bulmak için her şeyden vazgeçti ve araştırmaları sırasında, Gürcistan'da yasa dışı evlat edinme olaylarının 1950'lerden yaygın bir şekilde yaşandığına dair kanıtlar buldu.

"Arıyorum" adlı Facebook grubunu kurdu. Çoğunlukla doğumevlerinden alınan bebeklerin, yasa dışı evlat edinilmesi ülke çapında bir tartışma başlattı.

Museridze'nin grubu yaklaşık 800 ailenin yeniden bir araya gelmesine yardımcı oldu. Ama o hâlâ ailesini arıyor.

Aziza Sbaity, Lübnan

Kısa mesafe koşucusu

Ülkenin 100 metre rekorunu kırdıktan sonra "tarihteki en hızlı Lübnanlı kadın" olarak tanımlanan Aziza Sbaity, bu yıl Batı Asya ve Arap şampiyonalarında ülkesinden altın madalya kazanan ilk siyah atlet olarak manşetlerde yer aldı.

Liberyalı bir anne ve Lübnanlı bir babanın çocuğu olarak dünyaya gelen Sbaity, 11 yaşında Lübnan'a taşındı ve burada ırkçılık ve ten rengine dayalı sınıfçılıkla karşı karşıya kaldı.

Atletizm kendini keşfetme ve güçlenme yolu oldu ve savunuculuğa olan bağlılığını körükledi.

Konumunu ülkedeki ırkçılık hakkında konuşmak ve eşitliği savunmak için kullanıyor, Lübnan'ın gençlerine ilham vermek için okullar ve üniversitelerle işbirliği yapıyor.

Bella Galhos, Doğu Timor

Siyasi aktivist

Korkusuz bir aktivist olan Bella Galhos, 2002'de Endonezya'dan bağımsızlığını kazanmasından önce ve sonrasında Doğu Timor'un dönüşümünde önemli bir role sahip oldu.

Sürgünde geçirdiği yıllarda halkının özerkliğini savunmak için dünyayı dolaştı. Bağımsızlığına kavuştuktan sonra Doğu Timor'a dönen Galhos, onlarca yıl süren çatışmaların nüfusun yarısını aşırı yoksulluk içinde bırakmasının ardından ülkenin yeniden inşasında yer aldı.

2015 yılında sürdürülebilir kalkınmayı teşvik eden ve çocuklara değişimin temsilcileri olmaları için ilham veren Leublora Green School adlı okulu açtı.

Galhos şu anda Doğu Timor cumhurbaşkanının danışmanı olarak görev yapıyor ve kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesine odaklanıyor. Galhos aynı zamanda LGBTQ+ topluluğunun önde gelen seslerinden biri.

Amina Al-Bish, Suriye

Gönüllü kurtarıcı

Suriye'deki iç savaş 2017 yılında tırmanırken Amina Al-Bish, hayat kurtarmak ve yaralı sivillere ilk yardım sağlamak umuduyla Beyaz Baretliler olarak da bilinen gönüllü bir kuruluş olan Suriye Sivil Savunması'nın ilk kadın gönüllülerinden biri olmaya karar verdi.

Amina daha sonra Şubat 2023'te Suriye ve Türkiye'yi vuran, mahalleleri harap eden ve kendi aile üyelerini enkaz altında bırakan depremlerin kurbanlarını kurtarmak için gönüllü oldu.

Şimdi Al-Bish, çatışmaların devam ettiği Suriye'nin kuzeyinde yaşayan toplumundaki diğer kadınların hayatlarını iyileştirmek için çalışıyor. İşletme alanında lisans eğitimini sürdürüyor ve hayalinin barışçıl bir Suriye'nin inşasına katılmak olduğunu söylüyor.

Yael Braudo-Bahat, İsrail

Avukat

Women Wage Peace'in eş direktörü Yael Braudo-Bahat, hukuk alanındaki geçmişiyle 50 binden fazla üyesi olan İsrailli bir barış hareketine katkıda bulunuyor.

2014 yılında kurulan Women Wage Peace (WWP), İsrail-Filistin çatışmasına müzakere yoluyla siyasi bir çözüm bulunmasını amaçlıyor ve kadınların barış sürecindeki rolünü vurguluyor.

Geçtiğimiz iki yıl boyunca WWP, Filistinli kardeş hareketi Güneşin Kadınları ile işbirliği yaptı.

Braudo-Bahat, hayatının onlarca yılını İsrailliler ve Filistinliler arasında anlayış ve eşitliği geliştirmeye adayan akıl hocası, önde gelen barış aktivisti ve WWP kurucularından Vivian Silver'a çok şey borçlu olduğunu söylüyor. Silver, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas tarafından düzenlenen saldırıda hayatını kaybetti.

Monica McWilliams, İngiltere

Eski siyasetçi ve barış müzakerecisi

Bu yıl Kuzey İrlanda'da barış sağlayan Hayırlı Cuma Anlaşması'nın imzalanmasının 25. yılı. Monica McWilliams, anlaşmayla sonuçlanan çok taraflı barış görüşmelerinde baş müzakereci olarak önemli bir rol oynadı.

Mezhepsel ayrımı aşan ve barış anlaşmasına kritik hükümler getiren bir siyasi parti olan Kuzey İrlanda Kadın Koalisyonu'nun kurucuları arasında yer aldı.

İlk Kuzey İrlanda Meclisi'ne seçildi ve Kuzey İrlanda İnsan Hakları Komisyonu'nun başkanı olarak Kuzey İrlanda için bir Haklar Bildirgesi taslağı hazırladı.

McWilliams silahlı grupların dağıtılması için halen komisyon üyesi olarak görev yapıyor ve kadına yönelik şiddet konusundaki yazıları, yaygın bir şekilde yayımlanıyor.

Georgia Harrison, ABD

TV ünlüsü

Georgia Harrison görünüşünden kaynaklı cinsel istismarın kurbanı olduktan sonra, hikayesini kadınlara yönelik şiddetle mücadeleye yardımcı olmak ve İngiltere'de rızaya bakış açısını değiştirmek için kullanmaya karar verdi.

İngiltere'de gösterilen Love Island (Aşk Adası) ve The Only Way is Essex (Tek Yol Essex) gibi programlardan tanınan televizyon ünlüsü, "intikam pornosu" olarak da adlandırılan, özel görüntülerin yayınlanmasına karşı yasal süreç başlatmayı kolaylaştırmayı hedefleyen bir kampanyaya öncülük etti.

Harrison, internet platformlarının görüntü ya da fotoğraf yayımlamaları halinde daha ağır sonuçlarla karşılaşmaları çağrısında bulunuyor.

.

Oksana Zabuzhko, Ukrayna

Yazar

Kurgu, şiir ve kurgu dışı olmak üzere 20'den fazla eserin yazarı olan Oksana Zabuzhko, Ukrayna'nın önde gelen yazar ve entelektüellerinden biri olarak kabul ediliyor.

Dünyada en çok Ukrayna Seksinde Saha Çalışması ve Terk Edilmiş Sırlar Müzesi gibi eserleriyle tanınıyor.

Kiev Shevchenko Üniversitesi Felsefe Bölümü'nden mezun oldu ve Sanat Felsefesi alanında doktora yaptı.

Kitapları 20 dile çevrilen yazar, aralarında Angelus Orta Avrupa Edebiyat Ödülü, Ukrayna Şevçenko Ulusal Ödülü ve Fransız Ulusal Onur Nişanı'nın da bulunduğu pek çok ulusal ve uluslararası ödül kazandı.

Sofia Kosacheva, Rusya

İtfaiyeci

Aslen opera şan öğretmeni olan Sofia Kosacheva, 2010 yılında bir grup itfaiyeciyle tanıştığında yeni bir arayışa girdi.

İtfaiyeci oldu ve Rusya'daki orman yangınlarıyla mücadeleye yardımcı olacak gönüllüleri eğitmek için bir topluluk oluşturdu. Bu, ülke çapında 25'ten fazla gönüllü grubun gelişmesine yol açtı.

Topluluğu resmen "istenmeyen kuruluş" olarak yaftalanıp, Rusya şubesi kapatılana dek ülke genelinde yüzlerce yangının söndürülmesine yardımcı oldu ve Greenpeace ile işbirliği yaptı.

Kosacheva ayrıca gönüllü orman itfaiyecileri için, orman yangınlarını önleme ve kontrol altına alma konusunda Rusça'daki en kapsamlı veri tabanı olarak kabul edilen bir web sitesi oluşturdu.

İklim krizi ne kadar yaygın olursa olsun, her büyük başarı küçük başarılarla başlar. Küresel çapta bir şeyleri değiştirmek için çok küçük görünebiliriz, ancak kendi çevremizde yapabileceğimiz değişikliklerle başlamalıyız.

Sofia Kosacheva

Natalie Psaila, Malta

Tıp doktoru

Malta kürtaj konusunda Avrupa'daki en katı kurallardan bazılarına sahip ve Natalie Psaila, bilgi ve tavsiyeye ihtiyacı olan kadınlara yardımcı oluyor.

Doctors for Choice Malta'nın (Tercih hakkı için Doktorlar) kurucularından Psaila, kürtajın suç olmaktan çıkarılıp yasallaştırılmasını ve doğum kontrol yöntemlerine daha iyi erişim sağlanmasını savunuyor.

Psaila, Malta'da kürtajın neredeyse tamamen yasak olması ve sadece kadının hayatının risk altında olması halinde kürtaja izin verilmesinin, kadınların tıbbi gözetim olmaksızın hap kullanması anlamına geldiğini söylüyor. Kürtaj öncesinde, sırasında ve sonrasında kadınlara destek veren bir yardım hattı kurdu.

Ayrıca ülkede üreme sağlığı bilgisini geliştirmeye yardımcı olmak için 10-13 yaşındaki çocuklara yönelik Vücudumun Fantastik Yolculuğu adlı bir cinsel eğitim kitabı hazırladı.

Christiana Figueres, Kosta Rika

Diplomat ve iklim politikası müzakerecisi

Kopenhag'daki 2009 Birleşmiş Milletler iklim zirvesinde görüşmeler tıkandığında, Christiana Figueres bir sorunu çözmek için göreve getirildi.

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin yönetici sekreteri olarak atanan Figueres, sonraki altı yıl boyunca ülkelerin ortak bir iklim stratejisi üzerinde anlaşmalarını sağlamak için bir plan geliştirdi.

Kısmen onun çalışmaları sayesinde, neredeyse 200 ülke ortalama küresel sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyelerin "çok altında", 2 santigrat derece tutma taahhüdünü belirleyen 2015 Paris İklim Anlaşmasını imzaladı.

Figueres, pratik iklim çözümlerini benimsemeleri için şirketlerle çalışan, Global Optimism adlı şirketin kurucu ortağı.

Bazen kederden bunalıyorum ve duygularım beni felç ediyor, harekete geçemiyorum. Bazen de öfke hissediyorum ve duygularım tarafından ele geçirilerek tepkiyle harekete geçmek istiyorum. Ancak en iyi günlerde, acımı ve öfkemi duygularımın köküne demir atmak için kullanıyorum ve bu duyguları güç, sevgi ve sevinç beklentisiyle hareket etmek için derin bir bağlılığa dönüştürüyor, çocuklarımız ve onların torunları için istediğimiz dünyayı yaratmaya yardım ediyorum.

Christiana Figueres

Gloria Steinem, ABD

Feminist lider

1970'lerden bu yana küresel feminist hareketin lideri olan Gloria Steinem'in feminizme katkısı nesiller boyunca dünya çapında kabul gördü.

Steinem, aktivist, gazeteci, yazar, öğretim görevlisi ve medya sözcüsü olarak eşitlik konularında çalışma yürüttü.

Stinem ilk 1971'de yayımlanan ve bugün hâlâ çıkan Ms. dergisinin kurucularından. Dergi, ABD'de kadın hakları hareketinin sorunlarını ana akıma taşıyan ilk süreli yayın olarak kabul ediliyor.

89 yaşındaki Steinem, Women's Media Center (Kadın Medya Merkezi), ERA Coalition ve Equality Now (Şimdi Eşitlik) gibi köklü kuruluşlara verdiği destekle daha adil bir dünya için çalışmalarını sürdürüyor.

Najla Mohamed-Lamin, Batı Sahra

Kadın hakları ve iklim aktivisti

Almasar Kütüphane Merkezi'nin kurucusu Najla Mohamed-Lamin, Cezayir'in güneybatısındaki Saharawi mülteci kamplarında kadın ve çocukları sağlık ve çevre konusunda eğitmek istiyor.

Aslen 1975'ten beri Fas işgali altındaki eski İspanyol sömürgesi Batı Sahralı Mohamed-Lamin'in ailesi şiddetten kaçtıktan sonra sürgüne zorlandı.

Kamplarda doğup büyüyen Mohamed-Lamin, gençliğinde İngilizce öğrenmiş, yabancı delegasyonlar için tercümanlık yapmış. Okul ücretini kitle fonlamasıyla karşılayarak yurtdışında eğitim almayı başarmış.

Sürdürülebilir kalkınma ve kadın çalışmaları alanında mezun olduktan sonra, 200 binden fazla Saharawi mültecinin iklim değişikliğinin kötüleştirdiği su ve gıda güvensizliği ile başa çıkmalarına yardımcı olmak için kamplara geri döndü.

Evlerimizin sel ve kum fırtınaları nedeniyle düzenli olarak tahrip olduğu ve insanlarımızın aşırı sıcaklarda acı çektiği çöl bölgelerinde iklim değişikliğinin artan etkisiyle yüzleşmeliyiz. Tüm bunlar, halkımız iklim krizine neredeyse hiçbir katkıda bulunmamışken gerçekleşiyor.

Najla Mohamed-Lamin

Jennifer Uchendu, Nijerya

Ruh sağlığı savunucusu

Jennifer Uchendu'nun kurduğu ve gençlerin önderlik ettiği SustyVibes grubunun hedefi, sürdürülebilirliği eylem haline getirmek ve hayatla bağlantısını göstermek.

Uchendu'nun son çalışması, iklim krizinin başta gençler olmak üzere Afrikalıların ruh sağlığı üzerindeki etkilerine odaklanıyor.

2022'de bu amaçla The Eco-Anxiety Africa Project'i (TEAP) kurdu.

İklim konusundaki duygulara ilişkin zorlu ve rahatsız edici olabilecek çalışmalarla zihniyet değişikliği yaratmaya istekli kişi ve örgütlerle çalışmayı hedefliyor.

İklim krizine dair çeşitli duygular yaşıyorum. Bu konuda elimden geleni yapacağıma ama bunun hiçbir zaman yeterli olmayacağına dair gerçekle yavaş yavaş yüzleşiyorum. Eylem halindeki diğer insanlarla dayanışmak, dinlenmek ve kendimi akışa bırakmak iklim kaynaklı duygularımı dengelememi sağlıyor.

Jennifer Uchendu

Sonia Guajajara, Brezilya

Bakan

Brezilya'nın gelişen yerli hakları hareketinin önde gelen isimlerinden Sonia Guajajara, 2023 yılında ülkesinin ilk yerli halklar bakanı oldu ve yeni seçilen Başkan Lula da Silva'nın yaptığı tarihi bir atama olarak övgü aldı

Çevre suçlarına karşı mücadeleyi en önemli önceliklerinden biri haline getirme sözü verdi.

Guajajara, Amazon bölgesindeki Araribóia'da okuma yazma bilmeyen bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya geldi ve burada iklim değişikliğinin ekosistem üzerinde yaratabileceği tahribatı doğrudan gözlemledi.

Edebiyat okumak, hemşire ve öğretmen olarak çalışmak ve aktivizm kariyerine başlamak için bölgeden ayrıldı. 2022 yılında São Paulo eyaletinin ilk yerli kongre üyesi oldu.

İklim adaletini nasıl teşvik edeceğimizi ve çevre ırkçılığıyla nasıl mücadele edeceğimizi düşünmek zorundayız, çünkü çevreyi en iyi koruyabilecek insanlar, tahribatından ilk ve en çok etkilenenlerdir. Bizler, yerli halklar, biyoçeşitliliğin ve yaşamın gerçek koruyucularıyız.

Sonia Guajajara

Sonia Kastner, ABD

Orman yangını tespiti için teknoloji girişimcisi

Bu yıl yangınlar dünyanın en büyük ormanlarından bazılarını kasıp kavurdu. İtfaiyeciler genellikle yangınların ölçeğine ve yayılımına ayak uydurmakta zorlanırken, Sonia Kastner yangınların daha erken tespit edilmesine yardımcı olmak amacıyla bir grup kurdu.

Pano AI, halkın itfaiyeyi aramasına bel bağlamak yerine, yangın belirtileri için araziyi tarayarak ve müdahale ekiplerini uyararak yangınlar yayılmadan önce daha hızlı bir müdahale için yapay zeka teknolojisini kullanıyor.

Kastner daha önce 10 yıldan fazla bir süre çeşitli teknoloji start-up'larında çalıştı.

Bana umut veren şey, insan inovasyonunun inanılmaz gücü. İklim krizinin en kötü etkilerinin ele alınmasına yardımcı olmak için teknoloji ve veri odaklı çözümlerin potansiyeline ilk elden tanık oldum.

Sonia Kastner

Iryna Stavchuk, Ukrayna

İklim politikası danışmanı

İklim politikaları konusunda önde gelen bir uzman olan Iryna Stavchuk, kısa bir süre önce ülkesinin savaş sonrası yeniden yapılanmasında yeşil ve iklime dayanıklı çözümler tasarlamak amacıyla Avrupa İklim Vakfı'na Ukrayna program yöneticisi olarak katıldı.

Bu görevi üstlenmeden önce 2019-2022 yılları arasında Ukrayna hükümetinde çevre bakan yardımcısı olarak çalıştı ve iklim değişikliği politikaları, Avrupa entegrasyonu, uluslararası ilişkiler ve biyoçeşitlilikten sorumluydu.

Stavchuk aynı zamanda Ecoaction ve Kiev Bisikletçiler Derneği (U-Cycle) adlı iki sivil toplum örgütünün kurucularından ve iklim değişikliğine ilişkin konularda çalışan sivil toplum gruplarının bölgesel ağlarını koordine ediyor.

Görevimiz, içinde bulunduğumuz yer ve durumda elimizden gelenin en iyisini yapmak. Assisili Aziz Francis'in sözlerine inanıyorum: "Gerekli olanı yaparak başlayın, sonra mümkün olanı yapın ve bir anda kendinizi imkansızı yaparken bulursunuz."

Iryna Stavchuk

Trần Gấm, Vietnam

Biyogaz işletmesi sahibi

Trần Gấm 2012 yılında Vietnam'daki çiftliklere daha iklim dostu enerji kaynakları sunmaya başladı.

İki çocuk annesi Trần, pazardaki boşluğu görerek Hanoi'de biyogaz tesisleri kuran ve yöneten bir iş kurdu ve daha sonra operasyonlarını üç komşu eyalete genişletti.

Projesi, inek ve domuz gübresi, su sümbülü ve diğer atıkları, doğal gazdan çok daha sürdürülebilir bir enerji kaynağı olarak kabul edilen biyogaza dönüştürerek çiftçilerin maliyetlerini azaltmalarına yardımcı oluyor. Üretilen biyogaz daha sonra ev içinde de enerji kaynağı olarak kullanılabiliyor.

Buna benzer kuruluşlar, yerel toplulukların ilgisini çekiyor ve iklim değişikliğinin önlenmesi için gereken siyasi desteği sağlıyor.

Yaşarken iyi yaşamaya dikkat etmeliyiz. Bu nedenle, fiziksel egzersizi, dengeli beslenmeyi ve uyku düzenini koruyarak, sağlığımızı iyileştirerek, sevdiklerimi korumaya çalıştım. Ayrıca insanları organik bir yaşam tarzına, kendi meyve ve sebzelerini yetiştirmeye ve sebzelerimizde kimyasal ilaçlar kullanılmamasını savunmaya teşvik ediyorum.

Trần Gấm

Desak Made Rita Kusuma Dewi, Endonezya

Sürat tırmanıcısı

Desak Made Rita Kusuma Dewi, Bali'de ilkokuldayken bir tırmanma duvarına davet edildi ve kısa sürede sürat tırmanışına aşık oldu.

Gençlik yarışmalarında erkenden başarı elde eden "Endonezya kaya tırmanışının kraliçesi" bu yıl 2023 IFSC Spor Tırmanış Dünya Şampiyonası'nda kadınlar hız yarışmasında 6,49 saniyelik rekor süre ile altın madalya kazandı.

Bu başarısı sayesinde, hızlı tırmanışın ilk kez ayrı bir etkinlik olarak yer alacağı Paris 2024 Olimpiyatları'na davet edildi.

Kaya tırmanıcısı, şu ana kadar yalnızca badminton, halter ve okçulukta madalya sahibi olan Endonezya için Olimpiyatlar'da tarih yazabilir.

Neema Namadamu, Demokratik Kongo Cumhuriyeti

Engelli hakları savunucusu

Kahraman Kadınlar Yükseliyor ağı ya da Mama Shuja, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki kadınların ve genç kızların yaşam koşullarını iyileştirmeyi amaçlıyor.

Engelli hakları aktivisti Neema Namadamu, kadınların seslerini duyurmak ve onlara haklarını savunmayı öğretmek için eğitim ve teknolojiyi kullanan bu oluşumun kurucusu.

Ülkenin doğusundaki ücra bir yerde doğan Namadamu, iki yaşında çocuk felcine yakalandı. Kendi etnik grubundan üniversiteden mezun olan ilk engelli kadın oldu.

Parlamento üyesi oldu ve ülkenin toplumsal cinsiyet ve aile bakanına danışmanlık yaptı.

100 Kadın listesi nedir?

BBC 100 Kadın her yıl dünyada etki yaratan ve ilham veren 100 kadını seçiyor. Bu kadınların hayatları ve başarıları hakkında belgeseller, makaleler hazırlıyor; bunları tüm BBC platformlarında yayınlıyoruz.

BBC 100 Kadın'ı Instagram ve Facebook'ta takip edin. Yorumlarınızı #BBC100Women etiketiyle paylaşın.

100 Kadın nasıl seçiliyor?

BBC 100 Kadın ekibi, kendi araştırmalarıyla, BBC'nin dil bölümlerinden ve BBC Media Action'dan gelen öneriler ışığında bir kısa liste hazırlıyor.

Geçen 12 ayda büyük başarılar elde etmiş, yaşadıkları toplumlarda etki bırakan işler başarmış, ilham veren hikayeleri olan, dünya çapında haber olmuş ya da olmamış adayları değerlendirdik.

Ayrıca bu yılın teması olan iklim değişikliği ve bunun kadınlar ve kız çocuklar üzerindeki orantısız etkisi ile ilgili çalışmalar yapmış isimleri de aday listesine ekledik. Bunlar arasından 28 İklim Öncüsü ve başka çevre liderlerini seçtik.

Siyasi yelpazenin her yerinden ve toplumun her kesiminden seslerin temsil edilmesini istedik, fikir ayrılıklarına yol açan konular etrafında isimleri araştırdık ve kendi değişimlerini yaratan kadınları aday gösterdik.

Nihai isimler seçilmeden önce listenin bölgesel temsili ve tarafsızlığı da ölçüldü. Tüm kadınların listede yer almaları konusunda onayı alındı.

---

Katkıda bulunanlar

BBC 100 Kadın Prodüksiyon Ekibi: Valeria Perasso, Amelia Butterly, Rebecca Thorn, Paula Adamo Idoeta, Cordelia Hemming, Laura García, Sarah Dias, Lucy Gilder, Mai Kanaaneh, Mark Shea, Vandana Vijay, Kindah Shair, Daria Taradai, Lamees Altalebi, Firouzeh Akbarian, Sana Safi, Kateryna Khinkulova, Tamara Gil, Mouna Ba.

BBC 100 Kadın Editörü: Golnoosh Golshani.

Dil Servisleri için Prodüksiyon: Roberto Belo-Rovella ve Carla Rosch.

Tasarım: Prina Shah, Jenny Law, Matt Thomas, Pauline Wilson ve Oli Powell.

Scott Jarvis, Arun Bhari, Alexander Ivanov, Preeti Vaghela ve Holly Frampton.

Fotoğraf hakları: Miller Mobley, Maciek Tomiczek/Oxford Atelier, Arati Kumar-Rao, Hamna Haqqi, Craig Kolesky, Pano AI, L. Reid, Benjamin Jones, Yober Arias, Amanda Triplett, Anny Roberts, Diyor Abdughaforzoda, Doi Inthanon Thailand by UTMB, Qinghai Snowland Greatrivers Environmental Protection Association, Jason Boberg, Chaideer Mahyuddin/AFP, New Balance Paraguay, Jo Anne McArthur, The Cartier Women's Initiative (CWI), Lucy Piper, Louise Mabulo, Christian Tasso, Martin Chang, Konstantin Deryagin, Gabriel Quintão, Abel Canizales, Patrick Wally, Sarah Hale, Jimena Mateot, Lucas Christiansen, Hana Walker-Brown, Woody Morris, Xinyan Yu, Chris Parker Edzordzi Sefogaht, Taseer Beyg, Albert Kamanga Zeeya Creations, Salem Solomon, Luke Nugent, R. David Marks, Lee Tinklim, Satu/VTI, FIFA, Josh Finche, Kibuuka Mukisa, Phoebe Xu, Gregory Vepryk, Darko Tomas CROPIX, Wanjira Mathai, Rufat Ergeshov, Osvaldo Fanton, Dani Pujalte, Giuliano Salvatore, Fondation L'Oreal, Daniel Eduardo, Tatyana Egorova, Dovana Films, Jimmy Day/MIT, Editorial Caminho - Leya, Khine Hnin Wai Foundation, Andrew Sikorsky, Ramón Tolosa Calderón, Mariam Siddiqi, Feral Films, Sebastián Aliaga, Diyor Abdughaforzoda, The White Helmets/Syria Civil Defence, Ellie Varley, DGL Nunnery, Mustafa Abumenes, Emanuele Elo Usai, Fazal Raham Arman, Emilia Trejo, Mattia Zoppellaro, Martin Lupton/Light Collective, Yasmina Benslimane, Pavlo Botanov, Marijeta Mojasevic, LenadraPella/International Federation of Sport Climbing, Gal Mosenson, Getty Images.